Monthly Archives: June 2012

Bihotzak taup-taup egiten al dizu? Euskal onomatopeiak!

Onomatopeien mundua benetan berezia da, eta noski, hizkuntza guztiak bezala, euskarak ere baditu bere hots edo soinu propioak. Askotan haur txikiei hitz egiterakoan erabiltzen ditugu, komikietan ere ikusi izan ditugu maiz, izan ere, euskarak bere bidea egin du esparru honetan ere. Guk batzuk besterik ez ditugu bildu, eta helburua, zuokin guztiokin euskal onomatopeien hiztegia handitzea da. HIRRINBILI-HARRANBALA ibiltzen al zara? 🙂 Kar kar kar….

ONOMATOPEIAK-euskara

Euskal onomatopeiak

Bihotza: TAUP-TAUP

Jan: MAUKA-MAUKA

Eztulka: TUJU-TUJU

Haize leuna: FIRI-FARA

Diru hotsa: TXIN-TXIN

Uretan ibili: PLISTI-PLASTA

Kolunpioan: ZINBULU-ZANBULU

Zailtasunarekin ibili: TIKILI-TOKOLO

Alferkerian ibili: GANDUREN-MANGUREN

Kilimak egin: KILI-KILI

Zalantza izan: ZALANTZA-MALANTZA

Mailuaren hotsa: TIRIKI-TRAUKI

Irakiten: BOR-BOR

Belarrandokoa: ZAPLA

Guraizea: KLIX-KLAX

Atean joka: DANBA-DANBA

Barrezka: KAR-KAR-KAR

Telefonoa joka: TXIRRIN-TXIRRIN

Behia: MARRU-MARRU

Ardia: BEE/MEEE

Oilarra: KUKURRUKU

Zerria: KURRIN KURRIN

Astoa: ARRAN-ARRAN

Otsoa: ULU-ULU

Txoria: TXIO TXIO

Poliki ibiltzen: TTIPI-TTAPA

Gauza bat etengabe egin: RIKI-RAKA/ÑIKI-ÑAKA

Dardara: DAR-DAR

Puzkerra: TURRUT

Likido bat irenstea: DZANGA-DZANGA

Zintza egitean: ZINTZ-ZINTZ

Trumoiaren soinua: BURRUN

Zurrunga egitean: ZURRUN-ZURRUN

Dardararen soinua: DAR-DAR

Intsektu batek eztena sartzean: ZIZT/ZIZTA

Kanpaiak: DILIN-DALAN

ERABILTZAILEEN PROPOSAMENAK

Txibia Saltsan

TIPI-TAPA eta MARA-MARA

Isidro Elgezabal

Bero dagoenean TXUUTT!!

Agurtzane Mallona:

Euria: ZARRA-ZARRA jausten da

Gauzak pixkanaka egitea: TXIRI-TXIRI

Mirari Mendizanal

Azkar: ZIRT-ZART

Atea jo: KAX-KAX

Maria Lezertua

Erori: BLAST

Apurtu: PART

buruz salto: ZANGA EIN

saltsatan sartu: TXA-TXA ein…

Lorea Erriondo

Euria: BARRA-BARRA

Astoak: ARRANTZA

Zaldiak: IRRINTZI

Arkaitz Zelaia

Behiak: MARRU

Aroia Idrebla

Azkar: BIXI-BIXI


Haur txikiei abesten zaien kantetan  ere euskal onomatopeiak erabiltzen dira, esaterako, “Ran Roberra, pop o pop po po …” edota “arre arre mandako” kanta ezagunetan. Horietako kanta batekin utziko zaituztet baina…  Beste onomatopeiarik bururatzen al zaizu? Bota zeuen proposamenak gure blog-ean, eta ez ahaztu Facebook-ean ere bagaudela! POZIK BIZI! 🙂

onomatopeiak-arre-arre

Mangaixue, eldarra eta merixue. Ezagutzen al duzu Azkoitiako euskara?

Ohitura onak ez galtzeko, berriz ere martxa hartu eta geure azpieuskalkiak aztertzen jarraituko dugu. Lekeitioko berbak, Ondarroako hitz bitxiak, Goierriko euskara, eta Arratiako hiztegia ezagutu ditugu, eta horiek atzean utzi, autobusa hartu eta Urola erdialdean egingo dugu gure hurrengo geldiadia: Azkoitiako euskara ezagutu nahi al duzu? 🙂

Azkoiti Izarraitzetik. Egilea: Ibon Larrañaga

Azkoiti Izarraitzetik. Egilea: Ibon Larrañaga

AZKOITIKO EUSKARA

MERIXUE: aguazila, munizipala

BEBARRUE: portala

MAXIXATZEN ibili: marmarrean ibili, kuxkuxeatzen

ZANPANA: neska tuntuna, txolina

MANGAIXUE:  nekea, giharretako miña

ANTXINTXIKALAIXE: Korrikalaria.

MOZKOTIE: txikia eta potoloa den persona

KIRIXUK: nerbioak

AMORRAUE IZEN: zalea izan

ELDARRA:  txistua (ahokoa)

XAPITULIE: estalpea

KIRIXUK: nerbioak

KOSKORRETAKUE (azentoaren arabera bi esanahi)

Kóskorretakue: koskabilotakoa, potrotakoa   eta

Koskorrétakue: buruan, kopetan hartutako kolpea

Azkoitia euskaraz bizi da. Zuk ere euskara maite baduzu, euskaraz egiten baduzu, eta zure azpieuskalkia gurean agertzea nahi baduzu, idatzi gure Facebookean edo blog honetan bertan. ESKERRIK ASKO ETA POZIK BIZI!:-)

#euskomadonna, euskal tuitlarien inspirazio iturri

Apirila erdialdean jakin genuen Kalakan talde euskaldunak Madonnarekin kolaboratuko zuela eta… hara! Iragan astean entseguen lehendabiziko irudiak ikusi genituen, poparen erregina “Sagarra jo” kantua abesten

Madonnaren euskal ikuskizuna egi bihurtu da, eta horrek, nola bestela,  euskal tuitlarien jarioa eragin du. #euskomadonna hasthg-a erabiliz, tuit ugari topatu ditugu, eta horietariko batzuk biltzeari ekin diogu:

Andoni Lizeaga (@lizeaga) #euskomadonna , Ahetzen egona, boltsiko sakona, hori ez da broma, kantzeari utzi ta igoko al du gona…kantzeari utzi ta igoko al du gonaaaa

Katixa Agirre (@katixagirre) Madonna Arabako euskalkia berreskuratzearen alde agertu da #euskomadonna

Ricardo Gómez (@FiloBlogia) Madonnak izen artistikoa aldatuko du eta Begoñako Amatxu jarriko #euskomadonna

Txapis Otaegi (@Txapisotegi) Madonnak “la isla bonita“ Santa Klara uharteri buruzkoa zela esan du #euskomadonna

Urtzi Urkizu (@urtziurkizu) Madonna bakearen alde dago, baina komando bat sortzekotan egon zen Erentxun-Montero Lau teilatu kantatzen entzun zituenean. #euskomadonna

Leire (@txargain) Etxepare institutua oso haserre MAdonnarekin ez duelako euren iritzia eskatu kantuaren performancea egiteko orduan #euskomadonna

Goio Arana (@goioarana) #euskomadonna k, Arantzazuko Ama gogoan, Like amabirgin.

Maialen Unanue (@m_unanue) Madonna “Euskote” aurkeztekotan dabil, Eusko OT #hitzokei #euskomadonna

Madonnak Euskal Herrian pasa zituen iazko oporrak, Lapurdiko Getaria herrian. Ipar Euskal Herriko Kalakan taldea ikusi eta txundituta gelditu zen euskal doinuekin. Madonnaren txapela tendentzia izango al da mundu mailan?

Madonna txapelarekin. Argazkia: Youtube

Madonna txapelarekin. Argazkia: Youtube