Txiribiterotik Txiribitonera, ez dago tarte handirik. Kantuak behintzat, esaldi bakarrean batzen ditu biak, eta telebistak ere bai. Horra askotan testuinguru  egokia zein garrantzitsua den: Irratian, politikari gazteen arteko solasaldi batean deskubritu nuen Santi Reyes, Irungo PPKo zinegotzi a. Bertan txiribitero zena, telebistak berak Txiribiton bihurtu ote duen beldur naiz orain. Debateak ekarri digun ezusteetako bat da Santi. Kate euskaldunean oso ohikoa izaten ez den ikuspuntua eskeintzea zen bere ardura, baina batez ere beti eta nonahi agertzen diren solaskideei lekukoa hartzea. Eta eskatutakoa, txukun bete du, honez gero saioaren protagonista ere bihurtu bait da. Onerako ala txarrerako? Hortxe zalantza. Bi emanaldi baino izan ez badira ere, dagoeneko ohitura bihurtu da: Santik ahoa ireki orduko, besteak irrifarrez. “Kottadua” irakur daiteke nabarmen besteen ezpainartean. Kokildu egin beharrean, puztu egiten da ordea gure Santi.

Seguru nago Laura Garrido jeloskor dela honez gero. Beti pentsatu izan dut Garrido anderea bera dela euskeraren aldeko inoiz egin den kanpainarik hoberena. Bestela oharkabean pasako zen erdipurdiko  politikariak dagokion baino oihartzun mediatiko handiagoa lortu du euskerari esker. Hori hala da. Horra, euskerak zertarako balio ote duen galdetzen dutenentzat argudio paregabea. Kezkagarriena da, ordea, Euskal Herriko alderdi politiko batek euskeraz txukun moldatzeko moduko ordezkaririk ez izatea apenas, eta Garrido eta Reyesen eskutan utzi behar izatea bere ordezkaritza. Goi mailako hizkuntza nahi badugu, tamainako hiztunak beharko ditugu, eta telebista txukuna nahi badugu, halako hizlariak beharko ditugu.  

Zorionak beraz, gure Paloma Zorrilla berriari! Ileoria ere gazte zela agertu zen aspaldiko Rrifi-Rrafe hartan, birjintasuna sutsuki defendatuz. Bi hamarkada geroago, telebistak berreskuratu du, jakinda mamia baino itxura gehiago zaindu nahi bada, txiribituaren doinu fina baino, jendearen pasioak piztuko dituen pailazoa behar dela. Eta nola irrifarra hala malkoa, biak batera sortzeko gai den pailazoa baino hoberik ez da.

Inoiz baino euskalautonomierkidegotarragoa izaten ari da hauteskunde kanpaina. Nafarroa eta iparraldea gai zerrendetatik kanpo geratu dira antza. Astebete barru, ordea, irabazten duenak irabazten duela, gure mapatxoa ahotan hartuko du. Horregatik aipatu nahi dut gaur, eta ez datorren astean, mapa horren berri. Etsaiak piztutako poxpoloak berehala hartzen duelako sua, baina barruko suak ere ziria erre beharko luke, eta ikusi dudanez, ez da halakorik gertatu.

Hilabete inguru bada ETBn eguraldi tarte laburtxoak egiten hasi garela.  Edukia ez ezik, itxura ere aldatu dugu, eta tartean, mapak aldatu ditugu. Albiste bihurtu ginen azkeneko hartan, EAE ilundu beharra zegoela erabaki zuten nagusiek, alboko beste erkidegoetaz gehiago bereizte aldera. Mapa berrietan, ordea, ilunago bai, bazeuden hiru probintziak, baina lehen begiratu batean, ez zen alde askorik atzematen. Probetan eta entsaiuetan ari ginela, jabetu jabetu nintzela aitortuko dizuet, baina ez naiz ni izango nire begiei buruak eta bihotzak ikusten ez dituen mugak ikusaraziko dizkena. Eta zergatik ez, susmoa, edo esperantza banuen, nagusiei bi teleberri geratzen zaizkien honetan, ez zirela berriz ere borroka horretan hasiko. Usteak, ordea, erdi ustel. Bi astez euskaldun guztiak berde beretsuaz margotuta egon eta gero, iluntzeko agindua etorri zen. Mapa eta gaia, biak ilundu. Horra arte, eta orain artekoa ikusita, ulergarria. Baina ezustekoa, ondorengoa izan zen. Mapa berriaren hamaikagarren bertsioan, aspaldiko partez, marrak gehitu beharrean, marra bat gutxiago ageri zen.  Baina ez zen gehiketa bat izan, ez, kenketa bat izan zen. Hau nahasmendua… Iparraldeko muga ez zen ageri. Ez zen Biriatukoa falta, ez, iparreko muga zen falta zena.  Alegia, Frantzia osoa agertzen zela, inolako partiziorik gabe. Eta halaxe agertu da telebistan bi astez. Inolako kexurik ez dugu jaso. Ez da inolako lerrobururik izan. Eta tristura sortu dit horrek. Zuloa egin dit. Aitortuko dizuet iraupenaren gaineko kexuen erdiak marra horren gainekoak balira, gustora hartu izango nituela.

Zaudete lasai. Behin kontua argituta, marratxoa berriz ere hortxe da. Neronek ere lasaitu ederra hartu nuen, halako agindurik ez zela izan jakindakoan. Ohiko grafistaren faltan, aldaketaren egunean lanean ari zen ordezkoak ez zuen antza iparraldeko marra topatu. Topatu diot bai, marra hori ez delako existitzen, ez delako inongo aplikazioan ageri. Izango al da inoiz benetako! Izango al du behingoz iparraldeak izaera ofizialik! Hala bedi! Eta lehen bait lehen. Baina bitartean, eskuz marraztu beharrekoa izango da, asmatu beharrekoa. Marra lodiz. Batzuk ikusten ez dutelako, eta beste batzuk faltan botatzen ez dutelako. Aurki beraz marrak kenduko ditugu, eta ospatuko dugu, baina ez dezagun ahaztu, etsaiak jarritakoak baino gogorragoak izan daitezkeela norberaren mugak norberaren marrak.