Tag Archives: Eutsi

Arriya: Mando gara mando!

Susmoa hartuta nago, Arriya-k duen akatsik handienak nik neronek ere badudala. Bertako pelikula bat larrutzea kosta egiten zait. Aitortuko dut. Antzekoa gertatu zitzaidan Sukalde kontuak ikusitakoan. Aizpea Goenagaren kurrikuluma ezagututa, mingarria zitzaidan pelikula kaxkarra zela esatea. Gero zorionez beste Goenaga bat, Joxe Mari, etorri zen, Jon Garañoren laguntzaz, eta bapo bapo utzi ninduan. Aurreko menuarekin ez bezela, asebetetuta geratu nintzen “80 egunean” ikusita. Haren mailara iristea zaila izango zelakoan, baina Eutsirekin susmatutakoa baieztatzeko asmoz joan nintzen Gorritiberearena ikustera.

Hasi, ederki hasi zen kontua. Baina bidean galdu egin nintzen. Eta nolakoak diren kontuak, hizkuntzak galerazi ninduen. Ez da batere sinsgarri gertatzen Euskal Herriko herri koxkor batean eraikitako Babel dorre artifiziala. Militanterik militanteenak ere ez duen jokabidea dute protagonistek: gazteleraz jo eta su ari denari, euskeraz erantzun. Besteak berriz, guztia ulertu. Halere berearekin tematu. Eta frantsez hasitakoan, zer esanik ez…. Jatorrizko hizkuntza ulertuta ere, pelikulak azpitituluak dituenean, haiek saiestea ezinezko gertatzen da, begiak hara joaten direlako nahi edo nahi ez. Eta kasu honetan, are nabaremenagoa da joera hori.

Herrena baina ez inutila. Hori dio protagonistetakoa batek. Eta pelikula bera ere halakoa dela gehituko nuke nik. Badu alde onik. Txalotzekoa zenbiat aktoreren lana. Ez da originalegia izango, baina istorioan aurrera egiteko txalaparta erabiltzearena gustatu zitzaidan. Irudia ere zenbaitetan mimatuta dago. Zainduta. Ederra argazki zuzendariaren lana. Baina animaliek mugitu beharreko harria bezain astuna gertatzen zaio film honi gidoia bera. Familia tarteko, bi gazteren arteko maitasun istorio gora-beheratsua. Garateri Romeorena egitea dagokio, burua eta bihotzaren arteko borrokan, familia edo neska maitagarria. Sententzietan oinarritutakoa da textua. Esaldi potoloak dituzte ahoan aktoreek. Bat bestearen atzetik. Baina hori ez da okerrena… Gorroto dut pelikula bateko egileek tontotzat hartzen nautenean. Lehenengoan txistea ulertu ez duenari behin eta berriz txistea azaltzea bezain iraingarria da pelikularen norabidea behin eta berriz argitzea. Eta ulertzen zaila balitz gaitzerdi, baina erreza da. Hasieratik jakin badakizu nora doan eta nora iritsiko den. Eta Gorritibereak horixe egin du. Gorriz azpimarratu du pelkularen norabidea. Txapelaren gorriaz.

Herriko plazan ikurrinari agurra dantzatzeko batere ilusiorik ez duen haurrak dio dantzatzen ez badu, amak akabatu egingo duela. Horixe da kontua. Guretakoa izateko, gureari eutsi behar diogula, gurea defendatu, gurea maitatu. Amu horri koxk eginda joango dira ikusleak aretora. Baina azkenean pelikulan irakasgaia, maketoaren alabak eskeiniko digu. Eta gu dantzari gara. Dantzari eta apustuzale. Baina zerbait gehiago ere bagara… Edo hori pentsatu nahi nuke. Pelikulan familiarena da, baina zeluloidezko borroka honetan, gure ekoizpenarena da jokuan dagoen ohorea. Zaldi zuri eder edo mando motel. Urte luzez geldi egon den arria mugiarazi dugu. Baina plazari buelta bakarra ematearekin ez da nahiko. Itzainak behar ditugu. Trebatutako itzainak. Eta trebatzeko, saiatu egin beharko, eta saio bezela, balekoa izan da Arriya. Eutsi horri!