Iragana bortitza da.

Ahora etortzen da sarri

eta gonbitoka hasten gara.

Mingostasun errea

uzten du urdail aldean.

 

Ixiar Rozasek egindako gomendioak, Lizardiren Baratza irratsaiorako

 

Pier Paolo Pasoliniren “La Rabbia” filma.

Joseba Sarrionandiaren Ni ez naiz hemengoa (Pamiela, 1985)

Roberto Juarroz: Antología de Poesía Vertical (Ed. Visor, 2008)

Hotzak esnatu nau.
Ilargi argiaren golf-saioak
zuloz zulo.
Ezagutzen ditudan tokiak
dauzkat kontrakoak.
Denbora zehaztugabearen menpe
jarri dut nire burua.
Ez dut zer eginik.
Maitasunaren kontra ari naiz.
Ateen kontra, heriotza eta biok.

Kaiolaren barruan ez dago txoria bakarrik, zeruko gauza horiek guztiak ere hor bizi dira: eguna eta bere abereak, baita gaua ere eta bere abereak.

Txoria lo dagoenean, kaiola ilundu eta planetaz betetzen da. Esnatzen denean, eguzki argiaren berria pizten da kaiolan.

Haurrek ikasi egin dute hori, eremuko ibaien ubideak iturburuetaraino jarraitzeagatik, han goraino, mendian, haiena den planetaren tontorrik altuenean.

Orain, gailurrean, zerutik gertu jarriak, haurrak zalantzan daude, eta­ –hartaz ezer gutxi dakiela bestea konturatu ez dadin, bata besteari inozo galdetzera ausartu gabe– sekretuan galdetzen diote euren buruari: egia bada, eta halaxe dirudi, mundua ere kaiola dela, orduan zer txori klase gara gu?

Jon Obesoren “Euliak eta planetak” ipuinetik zatitxo bat. Ipuina osorik irakurri genuen Lizardiren Baratzan, urtarrilaren 15eko saioan.

Jon Obeso idazle donostiarrak irabazi du Lengua de Trapo saria, Alimento para moscas (Euli-bazka) eleberriarekin. Gaztelaniazko literaturako prestigio handiko saria da Lengua de Trapo argitaletxearena, eta aurten 699 lan zeuden lehian. Nafarroan girotutako istorioa idatzi du Obesok eta euli mota bat aztertzen ari den entomologo bat du protagonista.

 

Besteetan bezala eskatu nion kafea,

egunkariari begia ematen nion bitartean.

“Deskafeinatua esne gutxirekin, mesedez”.

Berehala ekarri zidan, eta aurrean utzi,

diosalik gabe, bromarik gabe,

oso hotz, bere ohituraren aurka.

Kafeari dasta egin nion,

egunkariko berriei bezala,

gehiegizko pasiorik gabe.

Kafea beltza zen eta garratza oso.

Begiak kendu nituen egunkaritik,

oso notizia txarrak zekartzan,

eta  emakumeari eman nion so.

Haren begiak, hain ezti eta bareak,

antiojo beltzek hartuak zituzten,

desagertuak ziren zeharo desertu,

urrutikoan, barbaroen lurralde.

Ezpainak hanpatuak zituen,

eta sekula baino gorriagoak,

makillajearen eta karminaren kariaz.

Ahapeka hitz egiten zuen arren,

“Ez duzu kafea gustuko?”,

hortz bat mailatua sumatu nion,

koska bat harresi zurian.

Harritu nintzen

eta kafea baztertu nuen;

egunkariko berriak bezala,

hotza zegoen ordurako.

Lepoan zetazko zapi koloretsua zeraman,

gorputz gainean soineko itxia, erabat gorria,

bularren iturria estaltzen ziona.

Pentsatu nuen gorputza era horretan

ezkutatzen duenak

minen bat duela azaltzeko.

“Gaur ez zara zu”, esan nion.

Ez zidan erantzun.

Kikara hartu eta harraskara bota zuen.

Puskatu egin zen, harrabots handiz.

Taberna beteta zegoen

baina inork ez zion erreparatu.

Eskuak lehortu zituen.

Kalera joaten ikusi nuen.

Haren pauso bakoitza oihu bat zen.