‘Erregearen lehorreratzea’ da Game of Thrones fantasia sagaren geografia imaginarioak duen hiriburua. ‘King´s Landing’ edo ‘Desembarco del Rey, hain zuzen. Bertan dagoen burdinezko tronuan eseritzen da zazpi erreinuak menderatzen dituen erregea. Irudimenezko geopolitika eta familien arteko tirabirak ederki irudikatu ditu…
Alcatrazen erretiroa
Ia hiru hamarkadaz Ameriketako Estatu Batuetako gaizkilerik arriskutsuenak bertan eman zituzten haien erruak penatzeko urteak. Al Capone, George “Machine Gun” Kelly edo Robert Stroud bezalako preso ospetsuek kartzela horren inguruko mitoa zabaltzen lagundu zuten. Orain gutxi 50 urte bete dira…
Dachau ahaztu ezinik
Munizio fabrika ohi batean egin zuten, Munichetik 16 bat kilometrora. Agintari naziek ez zuten ezkutatu. Alta, lau haizetara zabaldu zuten eremu horren berri. Naziek martxan jarritako lehen kontzentrazio-esparrua 1933ko martxoan eraiki zuten, orain dela 80 urte hain zuzen, Heinrich Himmler…
Esloveniako ‘ezabatuak’
Egun batetik bestera gertatu da. Bat batean. Erregistroetatik desagertu zara. Ofizialki ez zara existitzen. Paperik gabeko pertsona bihurtu zara. Ez-herritarra. Ez da film batetik hartutako irudia, ezta Kafkaren ipuin baten hasiera ere. Orain dela hogei urte inguru Europan bertan izandako…
Mayak, istripu nuklear ahaztua
Hogei urtez ezkutuan mantendu zen. Bai agintari sobietarrek zein CIAk horren berri bazuten ere, iritzi publikoaren aurrean itzalpean mantendu zuten. Istripu lazgarria izan zen: oraindik asko ezagutzen ez zen indarra esku artean lehertu zitzaien sobietarrei. Errusiarrek Ural mendien inguruetan zeukaten…
Aita Santuaren zaindariak
Munduko estatu txikiena izanda, Europan dagoen monarkia absolutista bakarrak nazioarteko politikagintzan mantentzen duen eragina nabaria da. Aita Santuaren gidaritzapean, 1929. urtean Mussolini diktadoreak eta Pio XI.ak adostu zuten hitzarmen batean oinarritzen da gaur egungo estatusa. Bi segurtasun indar ezberdin arduratzen…
Vatikanoaren zalantzak
Benedikto XVI. Aita Santuak bere betebeharrak uzteko dituen arrazoien inguruan eztabaida ugari sortu da. Berak ahulezia aipatu du, baina eztabaida ahulezia hori fisikoa ala ‘espirituala’ ote den zehaztean datza. Analista askoren iritziz Vatikanoaren baitako botere borrokak eta bereziki Vatikanoaren bankua…
In Pinkerton we trust
“Inoiz ez dugu lorik egiten” izan zen munduko lehen detektibe agentziaren leloa. Estatu Batuetako Pinkerton Agentzia da hori. Allan Pinkerton Eskoziatik heldu berria zen, 1842an. Bere lehen asmoa Kanada aldera joatea bazen ere, istripu bat zela eta azkenean Estatu Batuetara…
Krajina, oroimen latzak
Gerra guztiak latzak dira, baina gerra zibilak bereziki krudelak dira. Jugoslavia ohian izandako guda telebistaren bidez jarraitu ahal izan zen mundu osoan. Europan bertan beste garai batekoak ziruditen irudiak ikusi ziren pantailetan. Oraindik ere badira liskar horren testigu isilak. Minen…
Hazien altxorra heriotzaraino defendatuz
Munduko gosearekin bukatu nahi zuen behin betirako, baina hala ere gosez hil zen Sobiet Batasuneko ziega ilun batean. Historiaren paradoxa maltzurrak dira. Gobernuarekin lana egina bazuen ere, estalinismoaren garaian bere patuak bestelako bidea hartu zuen. Purga baten biktima izan zen,…
