“Gauza miresgarriak ikusten ditut”. Duela ia mende bat Tutankamonen hilobian muturra sartzean Howard Carterrek esandakoak arkeologiaren atzean dagoen zirrararen laburpen bikaina da. Belaunaldi askotako arkeologoek halako une bat bizitzeko ametsa izan dute. Gaur antzeko eguna izan daiteke Piramide Handiari dagokionez.…
Jesukristoren anaiaren hilobia, ezagutzen ez duzun istorioa
Thriller arkeologiko batetik hartutakoa dirudi jarraian helaraziko dizugun kontakizuna. Baina hala ere, benetakoa da. Trilogia batean zatitutako thrillerra. Hasierako bi zatiak mundu osoko hedabideen bitartez ezagutu ziren, eta ospe handia hartu zuten horrela. Baina trilogia osatzen duen azken abentura apenas…
Paleolito aroko parkea, gero eta gertuago
Iritsi berri dira Atapuercara. Orain arte bikote bat baino ez zeukaten. Baina pasa den astean talde oso bat ekarri dute. Paleolito Bizia dute izena, eta jo ta ke ari dira haien ametsa betetzeko lanean. Paleolito aroko ekosistema bat gutxi gora…
Faraoi beltzak: Egiptori arnas berria eman zioten nubioak
Vivian Davies zur eta lur gelditu zen. Britainiar Museoko kontserbadoreak aurrean zuena ez zen nolanahiko kontua. Hieroglifikoaz idatzitako hogei lerro inguru baino ez ziren, baina hor kontatzen zenak Egiptoko historiaren pasarte garrantzitsu bat aldatuko zuen. 2002. urtea zen, eta Daviesen aurkikuntza…
Agiri historikoen lapurreta masiboa ikertzen ari da Ertzaintza
Lapurtutako milaka agiri historikoren bila ari da Ertzaintza, ikerketa horretan buru-belarri ari den lantaldeak Lurralderi jakinarazi dionez. Agiri prefilatelikoak dira, posta zigiluak asmatu baino lehenago erabiltzen zirenak. Garai horretan, gutun garrantzitsuak tolestu egiten ziren eta ondoren lakre bat ezartzen zitzaien.…
Euskal Herriko Kapadoziari begirada berria
Batzuk klaustrofobia eragiteko gai diren zulo txikiak dira. Beste batzuk, berriz, askoz handiagoak dira, eta barruan ibiltzean ematen du erraz bidaia daitekeela denboran zehar. Baina guztiek dute amankomuneko ezaugarria: bikainak dira, mendian tailatutako harribitxi zoragarriak. Faido, Laino eta Markinez herrietan…
Halloween, paganismoa ate joka
Urriaren 31n baliteke etxeko txirrinak jotzea. Eta akaso etxeko atea irekitzean mozorrotutako hirukote bat agertuko zaizu. Tira, zalantza askorako tarterik ez dago. Mozorroen atzean ezkutatzen den hirukotea Naiak, Ibaik eta Junek osatuta dago, herriko ume bihurri horiek. “Trikimailua ala tratua”…
Munia, ahaztutako arabar erregina
Asturiasko Fruela I.a erregeak (757-768) baskoien aurkako erasoaldia burutu zuenean, lurraldeak eta harrapakinak baino gehiago eskuratu zuen. Bere sorterrirako bueltan emakume gazte bat eraman zuen berarekin batera. Alfontso III.aren kronika da garai horretako gertakarien berri ematen digun dokumentu ia bakarra,…
Aita santu galduaren bila
Garai zeharo gatazkatsua izan zen Europan, baina bereziki Italian eta Vatikanoaren inguruan. Tirabira politikoek Alejandro IV.a aita santua (1254tik 1261era agintean) Erromatik alde egitera behartu zuten. Era horretan hasi zen aita santuen exilio garaia, ia mende batez Erromatik kanpo egin…
Ondarearen ajeak
Ez dakigu nola hil zen. Gezi batek harrapatuta ala eskuz eskuko borrokaldian. Badakigu, ordea, Ganboatarren aurkako liskarrean bizitza eman zuela, horien aurkako gudan hil baitzen 1450. urtearen inguruan. “Zuiako haranaren defentsan”, bertako plakak dioenez. Fernando Ortiz de Zarate Oinaztarren buruzagiaren…