Berotegi efektuaren erantzule nagusienetakoa den CO2 gasaren lehen lurpeko injekzioak egiteari ekin diote Euskal Herritik 75 bat kilometrora dagoen Hontomin izeneko herrian. Instalazio esperimentala da Burgoseko herri txiki horretan dagoena, eta Ciudad de la Energia (Ciuden) izeneko fundazioa arduratzen da…
Exoilargiak, zientzialarien hurrengo helburua
Gure lurraren parekoa den planeta bat topatzea aspaldiko ametsa da. Horretarako, noski, beste planetak aurkitu behar dira unibertsoan, eta hori ez da lan erraza. Orain dela zenbait hamarkada teoria bat baino ez zena 1995an baieztatu zen, gure eguzki-sistematik kanpoko lehen…
Ongi etorri, asperatus jauna!
Denboralea. Hankaz gora jarri eta itsasora begiratzen duzula irudikatzerik al duzu? Antzeko zerbait sentitu behar dute beste mota bateko espektakulua ikusteko aukera izan dutenek. Undulatus asperatus bat ikusteko parada izan dutenek, alegia. Time-lapse motako bideoetan, denbora azkartuz ikusten diren horietan,…
Ezberdin egiten gaituena
Guk baino ez. Planeta osoan gizakiok baino ez dugu ezaugarri hori. Zenbait unetan hilotzak ikusteko nahia sentitzen dugu gizakiok. Hori ondo baino hobeto dakite hedabideetan lan egiten dutenek. Ez dakigu zergatik. Morboa izendatzen dugu joera hori. “Oso gutxi ikertu izan…
Espazioko lasterketa berria
Antares koheteak zerua ukitu berri du. NASAk Wallop uhartean duen instalazioetatik jaurtiki dute, baina hala ere hegaldi horrek badu berezitasunik. Orbital Sciences korporazioa izan da bai kohetea eraiki eta espaziora bidali duena. Konpainia pribatu bat. 2011aren uztailean NASAk bere transbordadoreak…
Biharko gudariak
Agindu katean goien dagoen militar ororen ametsa da. Beldurrik gabekoak. Nekaezinak. Eta, agian kezkagarriena, kontzientziarik gabeko soldaduak. Aginduak berehala eta bitan pentsatu gabe betetzen dituztenak. Ez da zientzia fikzioa, errealitate gordina baizik. Ate joka dugun etorkizun hurbila. Robotek gero eta…
Uranioa Garbigunean
Inork ez daki nola heldu ziren uranio-gatz horiek, baina Aiarako Garbigunean azaldu ziren. Non eta Garbigune batean. Kristalezko pote baten barruan zeuden, maleta metaliko batean sartuta, soilik kortxo eta aireko poltsa baten babespean. “No tocar, peligro”, erradioaktibitatea adierazten duen nazioarteko…
Mayak, istripu nuklear ahaztua
Hogei urtez ezkutuan mantendu zen. Bai agintari sobietarrek zein CIAk horren berri bazuten ere, iritzi publikoaren aurrean itzalpean mantendu zuten. Istripu lazgarria izan zen: oraindik asko ezagutzen ez zen indarra esku artean lehertu zitzaien sobietarrei. Errusiarrek Ural mendien inguruetan zeukaten…
Eguzkiaren haserrea
Berarekiko dugun dependentzia erabatekoa da. Bera gabe bizia ez zen esistituko. Baina bere arriskuak ere baditu eguzkiak. Besteak beste, eguzki ekaitzak, eta horiek sorrarazten dituzten energia isuri erraldoiak. Magnetosferari esker eguzkitik datozkigun arriskuetatik salbu gaude lurrean bizi garen izaki guztiak.…