Euskara

Elur eta eguraldi kontuak medio, ziur sarri entzun edo irakurri duzuela Etzegarate mendatearen inguruko aipamenen bat, azken egunotan. Gaur ere beste behin irakurriko duzue post honetan, baina behar den moduan. Zergatik diogun hori? Hona hemen, erantzuna: Euskaltzaindiako Onomastika batzordeak onartutakoaren arabera, Etzegarate hobetsi behar delako, eta, ez, ordea, Etxegarate. Azkenaldian badirudi gogoko duela Euskaltzaindiak aldaketen kontu hori, bai. Maren izenarekin ere ibili dira gora eta behera, mutil izena dela ondorioztatu duten arte.

Aurrerantzean, beraz, Etzegarate erabili behar omen dugu. Ohitura aldatzea kostako zaio bati baino gehiagori. Erabakiaren oinarrian, Antonio Berasategi Lardizabal jaunak era ofizialean Etxegarate izena duen mendateari buruz idatzitako txostena dago. Idiazabalgo Udalak eskatuta dokumentua aztertu ostean, Etzegarate aldaera onartu du Euskaltzaindiak.

Txosten horretan ageri diren idatzizko testigantzak eta inguruko euskaldunen ebakerak kontuan izateaz gain, inguruko euskaldunek toponimia hori ahoz nola erabiltzen duten azpimarratu du Akademiak: Etzeaate eta Etzeate.

Antzinako idatzi horretan, era askotan ikusi daiteke idatzita: besteak beste, Ecegarate, Echegarate, Etcegarate, Etsegarate. Izan ere, gaztelaniak ez du euskarazko ‘tz’ fonema irudikatzeko ikurrik, eta horregatik sortu ziren hainbeste aldaera.

Kontuak kontu, arrazoiak soberan omen daude, eta erabakia garbia da: gogoan izan, hortaz, Etzegarate dela izen egokia!