Laster arte. Zine aretoetan ikusiko dugu elkar!

igelak1

David Herranz

Ez zen espekulatzeko eguna, gozatzeko modukoa baizik. Egun luze eta lanpetuak bukatu eta gero, Igelak filmaren errodajea bukatu da. Arteleku izan da filmaren bihotza eta bertan errodatu da filmaren zati handi bat. Sormen artistikoa gune izan duen eraikinak eman dio bukaera Igelak filmari. Adio zentzurik zabalenean…

Espekulazioei buruz ari ginen. Izan ere azken asteotan sortutako hainbat aztarna hormetan erantsita daude oraindik, lan nekaezin eta zorrotzaren erakusgarri: marrazkiak, atrezzoak…

Nostalgia. Oso litekeena da Igelak izatea Artelekun errodatuko den azken filma. Kartel batek zera dio: “Azken 15 urteotan Easo enpresako langileek hartu dute Arteleku. Gero, materialen montajeez arduratzen den empresa baten lantengia izan da, edo pentsu konposatuen enpresa batena…”. Ausartuko al litzateke norbait Artelekuren inguruan dokumental bat edo making of bat egitea? Merezki luke

Azken asteotako buruhausteak bestelakoak izan dira eta bi norabide izan ditu:

Batetik, Gorka Otxoaren bizar luzea, eta bestetik eguraldia, primeran egokitu dena filmak bilatzen zuen estetika eta nahietara; euririk gabekoa, baina grisa. “Lasa eta Zabala errodatzen hasi ginenean sekulako euri jasa izan genuen Baionan”, gogoratzen du ekoizle batek.

Eta bestetik, Gorka Otxoak ez du irribarrea galdu pelikula osoan. “Beste batzutan nekatuago bukatzen dut, baina errodaje hau oso berezia izaten ari da”, gogoratu zuen aktoreak azken egunean. Gauza eta sentsazio bera talde tekniko eta artistikoaren artean…

Igelak 2016ean estreinatuko da. Zinean elkar ikusiko dugu! 

1275GLK

David Herranz

igelak2

David Herranz

@igelakfilm

@igelakfilm


Gatibu, zinearekin jolasean

Gatibu, zinearekin jolasean

*Fotos David Herranz

Santo tomasetan, Gernika, Bilbo eta Donostiako egun handien giro herrikoia gertu zela, Gatibu talde bizkaitarrak Igelak pelikularen bideoklipa grabatu zuen. Grabatu edo filmatu? Estilo zinematografikoa duen bideoklip bat grabatzen jardun zuten. Izan ere, Igelak pelikulako errealizadore eta teknikoekin grabatu dute irailean ikusgai egongo den bideoklipa. Bideokip zinematografikoa, hortaz.

gatibu

Gatibu

Lehenengo probak egin ondoren, harritura geratu ziren emaitzarekin. “Oso industriala”, zioten. “Irudiak oso politak dira; New Yorkeko loft baten itxura du”, ondorioztatu zuten. Aipatu plano sekuentzia horretan, argiarekin jolasean, oso pozik geratu dira egindako lanarekin. “Txupa irekita nuen, hurrengoan itxi behar al dut?”, galdetu dio Caballerok errealizadoreari. “Ez kezkatu, ez dago raccord arazorik”, azaldu dio. Bideokliparen estetika, jatorriz, zatikatu eta apurtzailea da, eta ez da pelikula baten kodeetara makurtzen.
Gatibuko taldekideen pelikula gustukuenak aldatzen joan dira urteak pasa ahala. Alex Sarduik, erdi barrez, Atrapa la bandera aipatzen du ikusitako azken filmen artean. “Konturatzerako, seme alabek aukeratzen dute zer ikusi”, gaineratzen du. Ez omen da bereziki zine zalea. Haimar Arejitak, Gaizka Salazarrek edo Mikel Caballerok Marx anaien pelikulak; El resplandor eta Alguien voló sobre el nido del cuco aipatu dituzte, besteak beste. Star Wars-en zalea da oso Haimar Arejita kitarra jolea. 30 objektu edo panpin izatera heldu zen. Asko oparitu egin zituen eta orain, 10 ditu. “Garestiak dira, urteak pasa ahala balio erantsia dute bilduma zaleentzako”, argitzen du.
Lehenengo aldia da pelikula batean lan egin dutela, zineak eskaintzen dituen baliabideak probestuta. “Gaur ez dugu agintzen”, zioten Artelekun. Zinearekin jolasteko eguna zen.

@igelakfilm

@igelakfilm

 

 


Ainhoa Arteta, bataio, ezkontza eta jaunartzeartean

*Fotos David Herranz

ainhoa arteta

Ainhoa Arteta

Jorge, Pablo, Unai eta Alex Musikene eskolako 18 eta 20 urteko lau gazte, zain daude ohore handiko momentu bat bizitzeko. “Ainhoa Arteta da, ezta? Oso ezaguna da…”, dio harriturik gazteetako batek Bohéme mitikoaren aurrean dagoela. “Zaragozako Expoan ikusi nuen nire amarekin batera”, gaineratu du. Izan ere, emanaldi hura egiteko gonbidapen berezi bat eskatu behar izan zuen Milango La Scala egun batez baztertzeko. Agenda ezin beteagoa duen artista baten aurrean baikaude.
Artetaren agendak, 2017ra arte itxita dagoena, geldiune gutxi ditu, baina soprano tolosarrak egun batzuk libratu ohi ditu abenduan zehar etxean denbora gehiago pasa dezan. Gainera, aipatzekoa da igelak maite dituela. Bere etxeko bisitariek jakin badakite etxean sartu bezain pronto igelak nonahi begi-bistan daudela. Mundu osoan zehar egindako bidaietan igelen bilduma egin ohi du. Igelak, beraz, eskultura, atrezzo edo oroigarri moduan.
Hori guztia zekitenak ez ziren harritu bere antzezpenaren bukaeran, Igelak pelikularen pegatinaren bat eskatu izana. Mayi bere diskoa ari bada ere egunotan sustatzen, bere aurreko lana Dont´give up (2010) du erakusgai pelikulako antzezpenean. Ez da, beraz, munduko opera etxe nagusienetan miresmena eragiten duen diva, ezkontza, bataio eta jaunartzeetan abesten duen abeslaria baizik. Duela gutxi, El País egunkariari eskainitako elkarrizketa batean, ohartarazten zuen ez dela trebea negoziatzen. “Ez dut horretarako balio. Nahiago nuke gosez hil”, esan zuen.
Filmeko fikziozko pasarte horretan, gorriz eta beltzez jantzita, kamera seduzitzen du une ezin dramatikoagoan, ahots zuzen eta ezin emozionalago tarteko, Iñaki Salvadorren gidaritzapean. Momentu txar bat jasaten ari den diva da eta kalean abesten du gainontzeko musikariarekin batera.
Sopranoak segituan esan zion proiektuari baiez nahiz eta espero duen “egoera latz hori ez gauzatzea”. Kritikoa da kultur arloan ezarritako %21-eko zergarekin, eta bat egiten du Igelak-en drama eta umorea uztartzeko nahiarekin.
Twitterren animalien aldeko eskubideen aktibista da eta abandonatutako edo tratu txarrak jasando txakurrak defendatzen ditu. Italiako txakurtegi batean boluntario jardun zuen eta kontzientzian grabatuta ditu gizakiak eragindako sarraskiak. Zorionez, igelen irudiak jatorragoak zatzaizkio…

@igelakfilm

@igelakfilm


Gorka Otxoa, goitik begiratuta

0006GLK

David Herranz

Donostiako auzitegietako laugarren solairutik, munduak beste ikuskera bat du kode propioak ditu. D-bus bat igarotzen ikusi bezain pronto, begiak bere logora luzatu dituzte askok. Logoak (igel berde bat) filmekoaren antza ikaragarria du. Zeinu bat taldeko askorentzat. “Ez da kasualitatea izan”, azpimarratzen du Igelak taldeko kide batek.

Goitik, bertigoa pairatzen dutenen akuilutik, lagun baten portea azpimarratzen da. Angel Plana espezialisten burua dago bere Smartphone-a  eskutan duela. Pozez dago emaitzarekin. Izan ere Gorka Otxoa aktorea ordezkatu duen espezialistak 10 metro luzerako jauzia egin behar izan du. Espezialista, gainera, zertxobait baxuagoa eta sendoagoa da. Biek tupe deigarria daramate; Donostiako haizearekin surfeatzen ari direla dirudi. “Kameran oso ongi geratu da eszena”, dio harro-harro Angel Plana espezialisten koordinatzaileak. Ez da lehenengo aldia espezialista batek Gorka Otxoaren pertsonaia ordezkatzen duela. Bere pertsonaia bertikala bezain horizontala da. Izan ere, arrakasta ezagutu eta gero mugatuta biziko da, ihesean. Gizartetik at.

“A ze nolako piura nuen film hasieran”, gogoratzen du Gorkak. Hilabete bat egon da kristoren bizarrarekin eta homeless itxurarekin eta orain bestelako piura du: traje eta korbata soinean.

Kaletar asko Gorka Otxoaren aurrean daudela konturatu dira. “Jendea, hemen Donostian, oso apala da”, nabarmentzen du. Bien bitartean, bere aurreko filmeko pasarte bat gogoratu digu. Gauez filmatzen ari zirela, bizilagun bat garraxika hasten zen beraiek ikusi bezain pronto. Antza denez, bere isiltasunaren truke, dirua eskatzen zuen.

1374GLKGorka Otxoa (Peio) patxadaz ari da itxaroten bere hurrengo eszena. “Asko gozatzen ari naiz, besteak beste pertsonaiak gorabehera handiak dituelako, eta hainbat  erregistro ditu”, dio. Gainera, lan taldea ere ezaguna du, Bypass filmean kointziditu baitzuten. “Zuzendariak argi du zer nahi duen, gidoia ona da eta lan taldea primeran moldatzen da”, gaineratzen du, euskarazko zinearen loraldiaren aurrean gaudela argudiatuta. Igelak horren seinale da.

Testuinguru sozioekonomikoa abiapuntu hartuta, komedia barneratzea oso nahasketa interesgarria dela irizten dio. Baina gogoratzen du ez duela ez dantza egiten, ezta abesten ere.  Hau da, ez dela El otro lado de la cama (2002) filmaren pareko komedia musikala, musikak protagonismo berezia badu ere.

Dantza ez, baina espezialistak gogoratzen duen moduan, jauzi, berriz, bai.

@igelakfilm

@igelakfilm


Mugarik gabeko pelikula baten fabula

gorka otxoa

David Herranz

iñaki salvador

David Herranz

Kontakizunek unibertsalak izateko tokian tokikoak izan behar dute. Keinu soil bat nahikoa da askotan komunikatzeko eta hizkuntzen mugak gainditu eta film unibertsal bat sortzeko. Iñaki Salvador musikariak uste du, Igelak osatzen duten familiako partaideek bezala, bokazio unibertsala duten filma egiten ari direla. “Mundu osoan ongi baino hobeto ulertuko dute”, azpimarratzen du beste jeinu baten antzeko jantzi koloretsua daramala ohartarazi eta gero. Tortell Poltronarekin batera lana egin zuela 80. hamakardan gogoratu du akordeoia eskutan duela. Klown kataluniarra Mugarik Gabeko Pailazoen sortzailea izan zen. Eta gurera etorriz, ¿Mugarik Gabeko Pelikula batez hitz egiten liteke? Igelak, istorio unibertsala da?
Eskorpioiaren eta igelaren fabula aproposa da Igelak filmaren bokazio unibertsala konprenitzeko. Kondairaren arabera, eskorpioak igelari ibaia zeharkatzen laguntzeko eskatzen dio eta promes egiten dio ez diola minik egingo. Baina, bidearen erdigunean daudela, koska egin eta bere benetako izaera erakusten du. Horixe da, traizio istorio hori hain zuzen, Igelak ulertzeko gakoetako bat.
Iñaki Salvadorren musikak ere filmaren meandro eta sedimentuetatik iragango du. Dagoeneko sortu du Ainhoa Arteta sopranoa babestuko duen melodía eta gainontzeko abesti ezagunak, Gatibuk beren beregi filmerako osatutako bat besteak beste, batu eta borobilduko ditu.
Ezohiko musikaria da Salvador. Xalbador, bezala, plaza gizona. Bere lehenengo eskarmentua bada ere zine munduan, ibilbide oparoa izan du antzerkian, taula gainean. “Musikari gehienak lotsatiak dira. Gabon triste bat esateko ere askok gaizki pasatzen dute. Niri berriz, isilarazteko eskatzen didate behin baino gehiagotan”, dio.
Patxo Telleria zuzendariarekin ere lanean ibilitakoa da; lehenengoa aktore lanetan zebila eta bera musikari lanetan. Eskuan daraman akordoia hartuta klown bat dirudi eta berriro ere Tortell Poltona du gogoan, tokian tokiko gizartean sustraituta, eta poesia eszenikoaren sortzailea. Unibertsaltasunaren bila. Igelak-en moduan.

@igelakfilm

@IgelakFilm


Francis, taula gaineko “igela”

Francis, taula gaineko “igela”

Doctor Deseo taldeko abeslaria bere txandaren zain dago. “Nire lehenengo esperientzia izango da zine munduan”, dio Francisek, erabat integraturik Peio Villalba (Lucía y el Sexo; La Comunidad) arte zuzendariak sortu duen mundu propioan. “Niretzat esperientzia berria da. Hollywoodetik jaso ditut tipo guapo eta playboyen paperak antzezteko eskaintzak, baina guztiei ezezekoa esan diet. Gogaituta nengoen. Eta orain, pixkanaka paperean sartzen ari naiz”, dio irribarretsu. Orain arte bideoklipen dinamiketara ohituta zegoen eta gogotsu jarraitu ditu errodaje profesional baten xehetasun eta azalpenakFRANCIS

David Herranz

Askok galdetuko dute Francisek antzeztu egingo duen edo-eta bere “zuzeneko” paregabea erakutsiko duen, bere kitar eta ahots ezaguna medio. Francisek kameraren aurrean egundoko karisma agertu eta kamera bera irensten du, aldi berean aurrealdean eta atzealdean dagoen publiko adeitsua irabaziz.

Francis ez da filman agertzen den musikari bakarra, Gatibu, Gose eta beste hainbat ere agertuko baitira. Bien bitartean, Francisek zinean, adierazpen liriko eta artistiko nagusienean, entzun diuen esaldi batzuk dakartza gogora: “Amesten dudalako, ni ez nago (ero)” (Léolo); “Makinek ez digute gizakiak izaten irakasten” (Blade Runner).

Nahiz eta Marte behin ikusita Blade Runner-en egilea erretiratutzat jo, zinezalea eta Rideley Scotten jarraitzailea da. Argi du gainera bere film gustukuena: Léolo.

Francis, beltzez jantzirik eta bere ohiko galtzari gorriarekin, gustura dago. Gorria da, izan ere, arte zuzendariak osatutako fabrika-etxean azpimarratzen ez den kolore bakarra. Berdea, berriz, bai. “Berdearen tonalitate guztiak barneratu ditugu”, dio. Berdea izaera sendoa duen kolorea da; atzera begira azkar bat eginda, gogora datorkigu van Eyck egilearen Arnolfiniren ezkontza margoko verde malakita, edo betiko berdea, edo Veronesen berdea, izen bereko margolariaren omenez izen bera daramana. Azken horixe ere ikus liteke Igelak filman.

Arte zudendaritzak kontzeptu bat izan ohi du abiapuntu eta film honetan birziklaketaren ideiatik sortu da. Izan ere komedia sozial honetako protagonistak edozein unetan atera litezke korrikan beraien “etxetik”. Guztiak du, beraz, iragankortasun kutsua. “Paletaren eta birziklaketaren mundua modan daude. Kaxa asko ditugu, esaterako”, dio Villalbak. Gainera, taldeko partaide batzuren eskultura eta zurgintzako jakintzak oso lagungarriak izan dira.

Beste kontzeptu bat: espazioa borobiltzea, igelaren itxura har dezan. Banskyri ere egin dizkiote keinuak. Igel itxura dituen Banskyren grafitiak egon badaude. Eta detaile burutsuak: putzuak igel-pertsonajeak lasai ederrean bertan ibil daitezen. Guztia, fin-fin, asko azpimarratu gabe, baina Igelaken kontzeptua baztertu gabe.


Filmatzen. Akzioa… Igelak

Donostia. Goizeko 10:00ak. Hiritar bat presaka dator, kezkati, kaleratze bat indargabetu asmoz. “Etxe horretan dagoen agurea defendatzera nator, bere etxetik bota ez dezaten”, dio Jesus L. hiritarrak. Behin baino gehiagotan parte hartu izan du kaleratzeetan, eta oraingoan ere geldiarazteko prest zegoen. Irribarrea egin du jakin duenean ez dutela bere laguntzarik behar eta are gutxiago Igelak pelikularen errodajean bete-betean dabiltzala jakin ostean. Patxo Telleria (Bypass, La máquina de pintar nubes) da filmaren zuzendaria eta ABRAPROD
cropped-logo.jpgetxeak ekoitziko du.

Ezinegona sortu duen “Kaleratzeak Stop” leloa begi-bistan. Bizilagun askok benetako kaleratze baten aurrean zeundela uste zuten. Bide batez, egindako lan onaren seinale. Etxea, apropos alkilatu dute filmarako eta ikus-mina eragin du bizilagunen artean. Fikziozko kaleratze baten aurrean gaude, noski.

Nekez pentsa zitekeen egiazko kaleratze bat ez zela.

Polizia agenteak ere nor baino gogorrago eta serioago.

Poliziek primeran egin dute eskatutakoa. Estrak ziren, eta aktore lanetan eskarmentua dute. B

ypass-ekin aldetatuz gero, Igela filman akzioak nabarmen egin du gora.

Gorka Otxoa (Pagafantas, Bypass, Los miércoles no existen, Velvet) banketxeko bateko zuzendari da. Bypass-eko ekonomilari jator eta on puskaren antzik ez du. Peio, pelikula hasieran behinik behin, “kabroi zitala da”, Patxo Telleriaren hitzetan. Krisi testuingurua da nagusi, eta era guztietako katarsiek eztanda egingo dute.

Kaleratzear dagoen etxeko teilatura igotzen ari da Gorka Otxoa. Bera edo haren espezialista. “12 urte nituenetik eskalada egiten dut”, argitzen du Zuhaitzek, Gorkaren jantzi berberak ditu; zatar eta zikin itxura dute. Polizien botek bezala. “Distiratsuak izan behar dute, baina garbi egon gabe”. Jantziak ere komedia sozial honen erakusgarri dira. Patxo Telleria zuzendari eta gidoigileak antzeman ez daitekeen euskal polis bat itxuraldau du. “Bilbo izan liteke, edo Gasteiz edo Donostia bera. Ez dugu erreferentzia zuzenik erabili nahi izan”, gaineratu du.

Gorka Otxoaz gain, Miren Gaztañaga, Josean Bengoetxea, Gurutze Beitia eta Mikel Losada aktoreek antzeztuko dute datorren urtean estreinatuko den pelikulan. Igelak filman.

Guztien memorian norbait badago egunotan, hura, zalantzarik gabe, Aitor Mazo da, errodaje egun bizi hauetan bidaide nekagaitza. “Sei pertsonaieetako bat berea izan behar behar zuen. Bere alabak kameotxo bat egingo du”, nabarmentzen du Patxo Telleriak. Berak, berriz, ez du Bypassen legez kameotxo bat egingo du. “Ez dut kastina pasa”, dio irribarretsu.

 


Confianza online