Monthly Archives: June 2012

Wiggins, historia egiteko prest

Britania handiko ziklismoa Tom Simpsonek 1967an izandako amaiera tristeagatik da batez ere ezaguna. Beste hamaika lorpen erdietsiagatik memoriak gertaera malapartatu hartara jotzen du beti. Wigginsek Tourra irabazten badu, hura itzalean gelditu da, Skykoak historia egin dezake-eta. Hori bai, garaipenaren bidean oztopo eta aurkari asko gainditu beharko ditu. Honatx Tourra irabazteko faborito eta podiumaren lehian ibiliko diren ziklistak.

Cadel Evans: Iazko garailea da eta errespetua merezi du. Ez da ohi duen bezain urte borobila egiten ari baina Dauphine Liberen erakutsi du gora egiten ari dela. Hirugarren amaitu zuen eta etapa bat irabazi. Hango erlojupekoan denbora asko galdu zuen Wiggins arerio nagusiarekiko, baina ez iaz baino askoz gehiago (iaz 1’09’’, aurten 1’43’’). Gainera geroztik gora egingo zuen seguru eta bete betean helduko da Liegera. Bere ehuneko ehunean egotea ordea nahikoa ote du aurten gailentzeko? Tourra irabazi izanak egoera zailak kudeatzeko eskarmentua eta tenplea emango dio, inork ez duen abantaila. Inoiz amore ez ematea eta kemena gainezka izatea ere bere aldeko ezaugarriak dira.

Bradley Wiggins: Hasiera batean faborito nagusia dirudi. Korritzen duen karrera ia oro irabazten ari da. Bost itzuli korritu ditu aurten. Katalunian erretiratu egin zen, Algarven 3. izan zen eta beste hirurak irabazi egin ditu, Paris-Niza, Romandia eta Dauphine. Pitzadurarik gabea dirudi bere sendotasunak. Erljupean ohi bezain bikain dabil, eta mendateetan hobera egin du, nabarmen. Prestatzaile australiar batekin ari da orain. Tim Kerrison izena du eta orain arte igerilariak prestatu ditu eta filosofia aldaketa handia eragin dio. Batetik urte osoan ehuneko 95 inguruan egotea da helburua, inoiz asko makaldu gabe. Orain arte lortu du, horregatik gailendu da hainbeste aldiz. Bestetik, lehen, ehuneko 7 inguruko penditza zuten mendateetan ibiltzen zen ondo, orain baita ehuneko 13ko portzentaia dutenetan ere. Aldapa gora 12 minutuko serieak eginaz hobetu omen du hori. Eta beroari egokitzeko ere baldintza beroak itxuratu ditu gorputza ohitzeko.

Izan duen bilakaera, konfiantza eta taldea ditu bere alde. Kontra, berriz, sasoiari orain bezain betean eutsiko ote dion zalantza. Bere zuzendari Sean Yates ziklista ohiak esa ndu, oraindik ez duela sapaia jo, Tourrean, Dauphinen baino sasoi hobean izango dela. Iritzi berekoa da, Briam Holm, bere zuzendari ohi eta egun Lotto taldeko zuzendaria. Hori hala bada, bera gailenduko da.

Vincenzo Nibali: Espainaiko Vuelta irabazitako gizona da eta Giroan birritan izan da hirugaren. Orain, Tourreko podiuma ezagutu nahi du. Aukeran dago, mendateetan ondo eta erlojupekoan ez baita gaizki moldatzen. Evans eta Wiggins baino koska pare bat beherago dago, baina podiuma lor dezakeen helburua du.

Frank Schleck: Urte txarra du iazkoa errepiaktzeko, podiumean sartzeko alegia. Iaz, 42,5 kilometro baino ez zituzten egin erlojupean, aurten bikoitza baino gehiago. Bakarkako lanean galduko duen atzerapena ezingo du inondik inora mendateetan errekuperatu. Taldean duen giro txarrak ere ez dio asko lagunduko bere onena ematen. Ez dut podiumean ikusten.

Levi Leipheimer: Seguru aski freskoen bera helduko da, denboraldi hasieran, Euskal Herriko Itzuliaren bezperan izan zuen erori eta ondorengo lesioagatik. Suitzan mendateetan hobeto ibili da erlojupekoan baino, eta hori da harrigarria, bere espezialitatea baita. Seguru aski prestaketaz labur antzean ibili delako izango da, eta gorputza doitzen badu ibilbideak berriro podiumean sartzeko aukera ona eskainiko dio. Adina, 38 urte, izango du kontra.

Samuel Sanchez: Euskaltelgoak lan ona egingo du, ziur. Prestaketarekin beti asmatzen du eta Tourrean urtetik urtera gora egiten ari da. 7. 2008an, 2010ean laugarren eta iaz seigarren baina etapa garaipena eta mendia lortuta. Aurten ere etapa garaipena eta sailkapeneko postu ona ditu helburu eta biak bateragaitzak ez, baina biak lortzea oso zaila da. Etapa irabazteko, beste batzuen askastasun pittin bat behar du buruz buruko lehian ez delako onena, baina sailkapen nagusian ondo egonda ez da izaten asktasun handirik. Edozein moduz, ez da jomuga lortzetik aparte ibiliko.

Jurgen Van den Broeck: Ez du distira handirik, ez da ezertan onena, baina erregularra da eta hiru astetako itzulietako gizon peto petoa. Hiruretan sailkatu da lehen hamarretan: Vueltan 8, Giroan 7 eta Tourrean 5. Orain bi urte. Dauphinen bosgarren izan da eta Tourrerako prest dagoela ikusi da. Podiuma izango du buruan, baina garesti izango du aurten ere.

Robert Gesink: 22 eta 23 urterekin 7 eta 6. Izan zen hurrenez hurren Espainiako Vueltan. Izugarrizko itxaropena piztu zuen eta Tour gizontzat hartu zuten 2010ean, 24 urterekin 6. Sailkatu zenean. Baina beti badu zerbait. Ez da batere segurua. Aurten ere Californiako Itzulia irabazi eta Suitzan, hobera egin beharrean, behera egin zuen, 4. Sailkatuta. Ibilbideak ere laguntzen ez dionez, podiumean ez du lekurik izan bide.

Ryder Hesjedal: Giroa irabazi zuen, baina hori ezer bada nekearen bermea izaten da Tourrean. Konfiantza gehiago izango du, garaipenaren lehian ibiltzearen egoera errazago eramango du, baina gorputzean daraman jipoia ez dio inork kenduko. Oso erregularra eta arnasa luzekoa da eta horri esker aurreko hamarretan ibil liteke, baina podiumerako freskoago egon beharko luke batetik, eta erlojupekoetan hobeto ibili bestetik.

Denis Menchov: Tourrean hirugarren, laugarren eta seigarren egina da, Vuelta birritan eta Giroa ere irabazi ditu, baina iraganetik ez dago bizitzerik. Lehengo ziklistaren aztarnarik ez dauka. Errusiako erlojupekoa irabazi berri du, 2009az geroztik lortu duen bakarra. Aurten lehiatu dituen itzulietan Andaluzian bakarrik sailkatu da aurreneko hamarretan, 4. Asko hobetu beharko du lehengo postuetara itzuli nahi badu.

Tour usaina

Ziklismo zaleak urduri somatzen ditut, kirioak dantzan dabiltza, tximeletak jolasean euren sabeletan. Tourra gainean da eta sentimentu kitzikagarri horiek ezin dira kontrolatu, berez sortzen dira ziklismoa maite bada.

Aurtengo Tourrak atzerakoa egin du ibilbidean. Erlojupekoaren alde, nabarmen. Aurten 101,4 kilometro egingo dituzte bakarka. Lan eskerga da. 2007az geroztik ez dituzte bakar lanean hainbeste kilometro egin: iaz 42 t’erdi; orain bi urte 60 pasatxo; 2009an 56 eta 82 2008an. Aurten 101,4 kilometro.

Mendateetan joera kontrakoa izan da, gutxitzea, zailtasunak arintzea. Azken urteetan lauzpabost amaiera izan dira mendatean, aurten hiru baino ez. Aurrenekoa 7.etapan, Alpeetara bidean La Planche des Belles Filles izeneko lehen mailako mendatean. Ondoren Alpeetan bat, La Toussierekoa, eta bestea Pirinioetan Peyragudesen. Aukeran gutxi. Zailtasunak ez, mendatean izango diren amaierei buruz ari naiz, haiek baitira benetan eraginkorrak.

Erlojuaren kontrako saioak berez dira beti erabakigarriak, baita oso laburrak izaten direnean ere, eta hainbeste kilometrorekin zer esanik ez. Erlojupekoetan kilometroak laburtu diren kasuetan lehia estua izan da, sailkapeneko aurrenekoen artea ez da alde handi handirik izan. Aitzitik, kilometro asko izan direnean, kolorerik ez du izan. Begiratu datuak.

Indurainen eta Armstrongen urteetan, hau da, bakarka kilometro askotako lana izaten zutenean, aldeak gehienetan 3, 4, 5… eta 9 minutukoak ere izandu ziren. Azken urteetan eta, 2009koa salbu, minutuko aldea lortzen izan ditu lanak garaileak.

Beraz, garbi dago aurten erlojupekoetan ondo ibiltzen denak sekulako pagotxa izango duela, baina horrek ez du esan nahi kolorerik izango ez duenik, hain justu, bi faborito nagusiak, Wiggins eta Evans, biak espezialistak baitira diziplina horretan.

Frantziako Tourraren informazioa eitb.

Suitza, bertute gutxi eta gabezi asko

Rui Costa, 25 urteko Movistarreko portugaldarrak irabazi du Suitzako itzulia (Costaren palmaresa). Ustekabekoa izan da, bai baiziren bera baino izen eta hautagaitza sendoagoa zuten ziklistak, baina Suitzan ez da albiste onik izan, inoren bertuteak baino askoren gabeziak nabarmendu dira. Erakustaldiengatik baino, hutsegiterik txikienak egin dituenak eraman du lasterketa. Esparru desberdinetan espezialistak direnak ere pattal aritu dira. Bi adibide: Levi Leipheimer oso kaskar ibili da erlojupekoan; alderantziz Robert Gesink, ondo bakarkako lanean, gaizki mendatean, bere esparru naturalean. Cancellarak berak ez du etaparik irabazi, b erlojupeko izan arren.

Goraipamenak merezi dituen ia bakarra Peter Sagan da. Lau etapa irabazi ditu, alajaina. Eslobakiarra puri purian dagoen ziklista da. Ia esparru guztietan nabarmentzeko moduko dohainak ditu. Erlopeko eta mendate luzeetan ez beste edozein lekutan gailendu daiteke. California eta Suitza dira esandakoaren adibide garbi. Estatu Batuetan zortzitik bost eraman eraman zituen; Suitzan lau. Berdin dio esprinta azkarra edo motela izan, laua eta garbia edo aldapatsua eta konplikatua, igual igual dio zorua bustita egon edo ez, pedaletik oina irten edo itxita gelditu, oraintxe bertan ez du itzalik ere. Besterentzat papurrik ere uzten ez duten bihotzgabea dirudi.

Liquigaseko 22 urteko gazteak asko erakutsi du, bai esprintetan eta bai klasikorik handienetan. Oraindik ez du garaipenak azken hauetan baina denbora kontua baino ez da hori, arazo horrek badu irtenbidea. Esprintetan koska bakarra dauka gainditzeko: Cavendish, baina langa hori Tourrean bota lezake.

Eta Tourra aipatu dudanez, seguru nago hemen protagonista izan diren ziklista ia bakar bat ere ez dela Tourrean nabarmenduko. Hango garailea Dauphinetik irtengo da. Suitzan inork ez du erakutsi eurengan konfiantza izateko aztarnarik ere. Liderrek ohi duten sendotasunik ez du inork izan, gabeziak nabarmendu dira bertuteen gainetik. Indartsuena seguruenik Frank Schleck izan da, baina erlojupekoan hain du arazo larria, maila hori emanda ezin du erlojupeko luze antzekoak dituen ia karrera bakar bat ere irabazi.
Ziklistek izandako ahuleziak kritikatu ditut, izan ere memorian oraindik fresko baitaukagu ia ia ariketa matematiko baten ondorioa zen ziklismoa, baina ez genuke kalterik ziklisten gorabehera eta ustekabeko emaitzetara ohitzen hasiko bagina.

Zalantza

Bradley Wiggins Sky taldeko txirrindularia.Bradley Wigginsek hanka bakarrarekin irabazi du Dauphine Libere. Ez zaio hausporik ere berotu. Nahieran ibili da, eta nahi izanez gero aurkariak hankapean izango zituen. Ordea, zuhur jokatu du, ez du, erlojupekoan salbu, erakustaldirik eman. Hori bai, bere nagusitasuna argi eta garbia izan da.

Orain zalantza da egun duen sasoiari eutsiko dion Tourra amaitu bitartean. Hobera egitea zail dirudi, baina orain bezala ibiltzearekin nahikoa izan lezake gailentzeko. Izan dira historian berea baino erakustaldi handiagoak Dauphinen, baina haietako ia bakar bat ere ez da ageri Tourreko palmaresean. Dauphineko eta Tourreko datuak gurutzatu egiten dira, hots, Dauphinen goian ibilitakoak behera egiten du Tourrean, eta alderantziz.

Wigginsek patu hori onartu beharko duen edo ez ikusteko dago, baina badira beste garaile batzuekiko desberdintasunak eta aipagarriak dira Tourrean egin dezakena aztertzeko. Batetik Wigginsen garaipenak erlojupekoan izan du oinarria. Ez du mendateetan gora erasoka ibili beharrik izan, eustea nahikoa izan du, eta izan diren eraso apalak bere taldeak aparteko estuasunik gabe lotu ditu. Eroso ibili da. Bestetik aurtengo ibilidea ez da oso gogorra izan. Horren guztiaren ondorioz Wigginsek ez du duen guztia erakusteko premiarik izan, ez da indarrez hustu. Hori kontutan hartzeko datua da, erabakigarria. Izan ere Dauphinen erraiak botaz ibiltzen direnei garaia baino lehenago ximeltzen zaizkie indarrak Tourrean, askotan etapa erabakigarritan.

Andy Schleck esan duenez berarentzat oraindik ere Cadel Evans da Tourrerako faborito nagusia, australiarra bere sasoiaren ehuneko 80an dagoelako eta ingelesa aldiz ehuneko 110an. Hori horrela bada, eta litekeena da hala izatea, Wigginsek ere fisiologiaren legeari men egin eta behera egin bide du Uztailean, baina biak ala biak Tourrean ehuneko ehuenan gurutzatzen badira, uste dut britaniarra gehiago izango dela. Wiggins nahieran dabil aurten, eta daraman denboraldiari esker lortu duen irmotasunak pitzadurarik gabea dirudi. Itxura batean ezerk ezin du segurua dirudien garaipena galerazi. Beharbada ezta historiak ere.

Evans eta Wiggins prest

Giroa amaituta mundu guztia Tourrari begira dago. Atzera kontaketa hasi da. Egin beharreko prestaketa lanik handiena eginda dago, eta orain lasterketak korrituz gorputza doitzea falta da, puntu puntuan jartzea. Dauphine da horretarako proba aproposa. Suitzako itzulia ere bai.

Tourrean protagonista izan bide diren asko eta asko, ia gehienak, Dauphinen dabiltza. Evans, Wiggins, Andy Schleck, Samuel Sanchez, Menchov, Vinokourov, Voeckler, Van den Broeck eta abar. Bi etapa baino ez dira jokatu eta ezin da ondorio handirik atera baina zerbaiten zantzuak hasi dira agertzen. Lehenbizikoa Bradley Wiggins eta Cadel Evans bide onetik dabiltzala. Andy Schleck ez, ez du ematen.

Cadel Evansek irabazi du Dauphineko lehen etapa.Wiggins bigarren sailkatu zen aitzin etapan baina eguraldiak izan zuen garrantziarik izan ez balu bera gailenduko zen, seguru. Garbi dago aurten batere ertzik gabeko denboraldia daramala, nahi ahala dabil, iaz Cadel Evans bezala. Australiarrak aldiz ez du iazko itxurarik eman orain arte. Nazioarteko kriteriumeko garaipena salbu, erdipurdiko ziklistaren pare ibili da aurten, baina gaur itzuli dela erakutsi du, eta ez dela babalorea bezala geldituko Wiggins ondo dabilela-eta. Etapa berak irabazi du eta lau segunduko aldea atera dio tropelari. Odolkiak ordainetan itzuli dizkio Wigginsi, hark bezperan bost atera zizkion-eta.
Arestian esan bezala hausnarketa sakonik ezin da egin oraindik, eta ez naiz Dauphineko erakustaldiak defendatzen hasiko datuek eta errealiteak erakusten baitute Dauphinen ondoegi ibiltzea ez dela komeni gero Tourra bete betean egiteko, baina Evans eta Wiggins prest direla ikusten da.

Ezin horrelakorik esango dugu Andy Schleckerengatik. Tourrean ondo ibili beharko luketenen artean bera eta Samuel Sanchez izan ziren txarrenak aitzin etapan: 29 segundoko atzerapena izan zuen luxenburgearrak; 30 espainiarrak. Gaur are okerrago, biak ala biak. Samuel Sanchez erori eta minez helmugaratu da 24 minutu pasako atzerapenarekin. Asturiarrak badu aitzakia. Andy Schleck ordea, hirugarren mailako muino batean gelditu da tropelari segi ezinda. Panorama ederra dauka osteguneko 53 kilometroko erlojupekoan. Eta asko hobetzen ez badu baita Tourrean ere.