Frantziako Tourra azken urteetan ziklismoak hartu duen bide berriaren lekuko izan da, ziklismo berriaren agertoki. Sinesgarritasuna berreskuratzeko hartutako norabidean urrats erabakigarria egin duen ziklismoa izan da aurtengoa, globalizazioaren ordezkaria, Frantziaren errekuperazioarena, liderren txirrindularitza, ez zitalkeriz agintzen duten taldeena. Naturaren legeak inoiz baino gehiago errespetatzen dituen ziklismoa bizi izan da.

Australiar batek irabaztea albiste pozgarria da, herrialde horri elitean finkatzeko aukera emango dio-eta. Denboraldi hasieran zikista australiarrak puri-purian egon ziren, bai garaipen kopuruagatik bai haien kalitateagatik ere. Cadel Evansen garaipenak hura guztia berresten du. 80.hamarkadan Australiak tantaka baino ez zuen eskaintzen hango ziklisten talentua. Geroxeago, 90.hamarkadan, sailean etortzen hasi ziren eta orain goia jo dute Evansekin, ekinaren ekinez azkenean berea egin duen ziklistarekin, alegia.
Australiak ziklista oso onak ditu, Pro Tourreko karrera bat ere badu, elitean iraun nahi duen talde baten egitasmoa gauzatzen ari da eta Tourreko garailea ere eurek dute orain. Historia egin duen ziklista da gainera Evans. Bera izan zen Munduko Txapelketa irabazi zuen lehen australiarra, lorpen berdina erdietsi du Tourrean eta gainera, bigarren Mundu Gerraz geroztik gailendu den ziklistarik zaharrena da.

Frantzia ere zorioneko dago. Thomas Voecklerrek, Pierre Rollandek eta beste batzuek garai batean zuen prestigiora gerturatu dute. Bi ziklista hamarren barruan saikatu dira, bost aurreneko 15etan. 1991az geroztik ez zuten hain emaitza onik lortu. 20 urte joan dira, erraz esaten da. Voecklerrekin gainera podiumaren lehian ibili dira eta Galibierren gora petraldutako ume baten moduan jokatu iza ez balu, berak ere amesten ez zuen balentriaz gozatzen arituko zen. Pierre Rollandek Alpe D’Huezen irabazi izanak (orain hurrena Bernard Hinaultek irabazi zuen orain 26 urte, pentsa), bere 11. postuak eta gazteen elastiko zuriak depresioak jota denbora gehiegi egon den lurraldeak behar zuen itxaropen printza ekarri du.

Liderren ziklismoa ere ikusi dugu, batez ere Alpeetan. Lider bakoitzak bere kabuz atera behar izan ditu eltzetik babak une erabakigarrietan, aurten inoiz baino gutxiago babestu dira euren taldekideen aterpean. Andy Schleckek Izoarden gora joa zuenean, Evansek bere kabuz erantzun behar izan zion Galibierren. Biharamonean Contadorrek jo zuenean, Schleckek, Voecklerrek eta Evansek erantzun zuten, ez euren taldekideek. Etapa gogoangarriak izan ziren, jendeak nahi duen ziklismoa.

Eta inoiz baino ziklismo naturalagoa ere izan da. Egun inor ez dago gorputzak ohiko dituen gorabeheretatik salbuetsita. Denek sufritu dute pattalaldiren bat, Evansek gutxien eta horregatik irabazi du. Eta horregatik gelditu da argi eta garbi egun ia ezinezkoa dela Giroa eta Tourra urte berean uztartzea. Contadorrek egin ez badu, ez du tropel horretako beste inork egingo. Giroan berarekin bateratsu ibili zirenen aldean oso ondo ibili da madrildarra. Giroan 4. izan zen Gadret frantziarra; Tourrean berehala erretiratu zen. Kreuziger 6. izan zen Italian; Frantzian ez du ia protagonismorik izan. Eta Tiralongok etapa bat irabazi zuen Giroan; Tourra pott eginda utzi zuen. Eroriko eta guzti Contadorrek oso maila onean jardun du eta azkena arte podiuma ez ezik garaipena ere izan du helburu. Bere maila fisikoa ez da bete betekoa izan, baina txapeldun izaeraren arrastoa ondo zizelkatuta utzi du beste behin.

Tour hau ikusminaren Tourra edo galdera ikurrez beteriko Tour gisa bataiatu nuen. Ikusteke zegoela, alegia, Alberto Contadorrek nola erantzungo zuen Giroaren ostean. Ikusteke Andy Schlecken Suitzako itzuliko sasoi pattalak zenbat egingo zuen gora, eta ikusteke beste hautagi askok nola egiten zien aurre euren seguratasun ezari. Bada, galderek hor jarraitzen dute, ezer gutxi erantzun dute ziklistek. Garbiena beharbada Contador, hasieran batean hautagai nagusia, Giroko zama antzematen ari dela da, hori bai duintasunez darama, goiko postuetan eta, zamak zama, inor baino gutxiago ez dela erakutsiz. Lehen aste kokapen txarragatik izandako atzerapenik izan ez balu, beste egoera batean legoke.

Pirinioek ere ez dute ezer asko argitu. Ondorio nagusiak hauek direla esango nuke. Batetik parekotasuna, eta horrek hil egin du ikuskizuna. Jendea beldurrez dago, ez dute ziurtasunik inor menderatzeko, eta ez galtzearen filosofia nagusitu da. Bestetik, ustekabean Thomas Voeckler faboritoen zerrendan kokatu behar dugu. Onenaren pare dabil eta abantaila du sailkapenean. Seguru nago azken garaipena lor lezakeela sinestuta dabilela eta maila honetan jarraitzen badu lor lezake. Eta, hirugarrenik, uste dut azken urteetako Tourrik ahulena dela kirol mailaz, hainbeste frantziar aurrean ibiltzeak adieraziko luke hori, baina bestalde, herrialde hori azken urteetan erakusten ari den bilakaeraren lekuko ere izan liteke. Hala ere, uste dut, Contadorrik onenak airean irabaziko lukeela lehia hau.

Beharbada zahartzen ari naizelako izango da baina Tour honetan ikusten ari naizen zenbait gertaerekin haserre nago. Ez dut ulertzen zenbait taldek hartzen duten jokabidea, eta azken bi egunotan Leopard-Trekena iruditu zait kritikagarria. Larunbatean Andy Schleckek Alberto Contadorren gurpila zaindu eta jarraitzea beste eginkizunik ez zuen hartu. Onartzen dut Schleckek Contadorren erasoari kontraerasoa jotzeko indarrik ez bazuen ez mugitzea, baina ziklista batek jokabide haustzailea hartzen duenean bere handitasunaren zati bat ere galdu egiten du.

Hala ere salagarriagoa iruditzen zait gaurko etapan egin dutena. Karrera zorgarria ikusi bidean ginen. Ihesaldi batean Flecha, Luis Leon Sanchez, Voeckler, Casar (Tourreko 7 etapa garaipen euren hanketan) eta Hoogerland diren orotan, eta atzean Omegak eta Garminek, bakoitzak bere interesa defendatzen duelarik (Omegak etapa, Garminek lidertza) , goi mailako ziklismoa ziurtaturik dago. Baina etaparen bizia Leopard-Trek taldeak ebaki du neurri batean. Mendate bat jaisten izan den zoritxarreko erori baten ondorioz (Vinokourov, Van den Broeck eta Txurruka erretiratu dira, besteak beste), tropela gelditu egin da hein batean Leopardeko ziklistek eragin duten presioaren ondorioz. Litekeena da atzean gelditu diren kideen zain egotea, edo baliteke errepide kaskarrengatik protesta moduko bat izatea, baina jokoan ezer ez dagoenean erraza da horrelako erabakiak hartzea. Omegak eta Garminek ordea asko zuten jokoan. Omegak Gilbertentzat oso egokia zen etapa, eta Garminek Hushoven lidertza.

Geldialdiaren ondorioz, hiru minutu eta erdiko tartea, zazpi eta erdira igo da bapatean eta hantxe joan zaizkie pikutara aukera guztiak Garmini eta Omegari. Leopardek eragin du neurri handi batean haien kaltea, baina konpondiea jartzeko ahaleginean zirkinik ere ez dute egin.

Ez nioke zauriari gatzik bota nahi, baina gaur Saxo Bankek izan duen jokabideak erakutsi du lehen egunean egin zitzaizkion kritikek bazutela oinarririk. Riisen mutilak gaur tropel buruan ibili dira une oro, baita helmugara 100 kilometrotik gora falta zirenean ere. Alberto Contadorrek behar duen kokapen egokia eta babesa izan du gaur. Talde sendoagoen inbidiarik gabeko lana burutu dute eta, galerak galera, irakasgaia ikasi dute behintzat, berriz gerta ez dadin.

Bestelakoan Tyler Farrarren Tourreko estreinaldia erraztu duen gertaera aipatuko nuke. Talde guztiak egin du lan bikaina, baina batez ere Thor Hushovdena azpimarratuko dut. Batetik ziklismoak izan duen aldaketaren berri ematen duelako. Garai bateko ziklismoan ezinezkoa litzateke Munduko Txapelduna, eta are gutxiago Tourreko lider izanda, beste inorentzat lanean ikustea. Bere estatusaren aurkako erasotzat hartuko litzateke, tituluari errespetorik eza. Hushovd ordea ez du lotsatzen morrontza lanean aritzeak. Lana, bikain egin du gainera, eta ez diot Farrar garaipenaren ahoko zuloan utzi duelako, eginkizun hori Julian Deanek izan du beste behin, baizik eta azken bihurgunearen ostean eragin duen bizkortzearen ondorioz tropel buruan etena eragin eta Mark Cavendish jokoz kanpo utzi duelako. Garaipenaren erdia lortuta zegoen. Handik aurera Farrarek patuarekiko zorrak kitatu eta bere lagunmin Wouter Weylandi garaipena eskaintzea beste zereginik ez du izan.

Tourreko sailkapen nagusia helburu duten bi ziklistek denbora galera nabarmena izan dute Tour hasiera honetan. Egoera horrek amesgaizto bat baino gehiago eragingo dizkie. Biak ala biak espainiarrak dira, bat Euskaltelgoa gainera, Samuel Sanchez. Bestea Tourra irabazteko faborito nagusia: Alberto Contador. Lehen etapan, helmugarako 9 kilometro faltan izan zen eroriko batek eragin zuen denbora galera (1’20’’koa). Gaur jokatu den taldekako erlojupekoak okertu egin du gainera euren bien egoera. Contador ia bi minutura dago; Samuel ia hirura. Ez da oztopo gaindiezina izango, baina euren ibili eta helburuak baldintzatuko dituena bai.

Lehen egunean izan zuten galera euren errua izan zen neurri batean, ondo kokatuta ez ibiltzeagatik. Zorteak ere izan zuen zerikusirik, bai, baina deigarria da zorte txarrak okerren kokatuta zeuden bi ziklista baino ez kolpatzea. Ondo kokatuta zihoazenak, tropel buru buruan alegia, ez ziren erorikoan eten. Beste faborito guztiek, berriro diot, guztiek, aurrera egin zuten. Beraz, ez da zorte kontua bakarrik, kokapen kontua da batez ere, eroriko gehienak tropel erditik atzera izaten dute-eta eragina. Egia da aurre aurrean ibiltzeak ez duela ehuneko ehunean erorien arriskua sahiesten, hori atzo ere ikusi zen, baina arriskua txikiagoa da, horregatik nahi izaten dute denek han joan, han joan behar delako. Baina behar hori ez zuten ondo bete ez Contadorrek eta ez Samuelek. Etapa osoa eman genuen, eta faborito guztiak ikusi nituen tropel buruan. Contador eta Samuel ez, eta askotan errepikatu nuen gainera datu hori, ez genituela ikusten. Horrek ere adierazten du inoiz ez zutela kokapen egokirik izan, bestela, uneren batean sikiera, ikusiko genituen.

Hutsegitea gainera ez zen eurena bakarrik izan, baita euren taldeena ere. Contador etenda gelditu zenean gizon bakarra zuen aldamenean. Samuelek antzera. Beste taldeak, sailean ikusi genituen beti, euren liderra babesean hartuta. Saxo Bank eta Euskaltel ez, inoiz ez. Akats hori larrutik ordaindu dezakete.