Tag Archives: jaiak

Zer egin dezakegu euskararekin oporretan gaudenean?

ETB1eko ‘Tribuaren Berbak’ saioaren lehen denboraldiko azken atala izan dugu asteazken honetan ikusgai. Udazkenean istorio eta kontu berriekin itzuliko da Kike Amonarriz baina, aste honetan, opor giroan esan digu agur.

Oporretan gaudenean euskararekin zer egin dezakegun argitzen saiatu da. Zer egin euskararekin oporretan gaudenean? Maletan sartu beharko genuke edo etxera bueltatu arte atseden eman?

Turistak Donostian

Turistak Donostian

Horretarako, lehenik eta behin, turistek euskararen berri ote duten jakin nahi izan du Kikek, Biarritzera eta Donostiara joandako bisitarien eskutik. Txinatarrak, japoniarrak, ingelesak, amerikarrak, italiarrak, frantziarrak…guztiek antzeko erantzuna eman diote Kike Amonarrizi: Euskararen inguruan ezer gutxi dakitela, eta euskara ulertzea zein irakurtzea oso zaila egiten zaiela turista gehienei.

Oihana Maritorena aktorea eta Bagerakidea

Oihana Maritorena aktorea eta Bagerakidea

Turistek euskararen inguruan duten ideia hau pixka bat aldatzeko, adibidez, Donostian “Euskararen Donostia” ibilbide gidatuak antolatzen ditu Bagera Donostiako Euskaltzaleen elkarteak. Hizkuntza ezberdinetan egiten dituzten bisita gidatu hauen bidez, euskararen historia ezagutzeko aukera ematen diete Donostiara etorritako turistei. Donostiak euskararekin duen harreman estuaren lekuko diren hamaika txoko ezagutzeko aukera ere izango dute turistek: Udaletxea, Herri Irratiaren egoitza, Antzoki Zaharra, kaia, Orixe ikastola, Sarriegi plaza, San Juan kalea -Mikel Laboaren sorlekua, Bretxako merkatua…

Eneritz Ansa, Elkar liburudendako langilea

Eneritz Ansa, Elkar liburudendako langilea

Dena den, euskara eta euskal munduaren inguruan informazio gehioago bildu nahi duen turistarentzat liburu ezberdinak ere badaude. Elkar liburudendan gure hizkuntza eta kulturari buruz ingelesez gauza gutxi daudela esan digute: Xamarren Orhipean: Gure herria ezagutzen liburua, Mark Kurlanskyren The Basque History of the World eta Paddy Woodworthen The Basque Country, adibidez. Literaturaren aldetik Bernardo Atxagaren liburuak dira salduenak. Euskarazko elkarrizketa manualak ere erosten dituzte turistek, baina pintxo-errezeten liburuak dira gehien interesatzen zaizkien liburuak.

Eider Corbezon Bakaikuko barnetegiko irakaslea

Eider Corbezon Bakaikuko barnetegiko irakaslea

Euskararen inguruko liburuak irakurtzeaz gain, euskaran murgiltzeko barnetegiak aukera ezin hobea dira. Horregatik ‘Tribuaren Berbak’ saioko lantaldea Bakaikura joan da berton Gabriel Aresti eukaltegiak duen barnetegia hurbilagotik ezagutzeko. Eider Corbezon Bakaikuko barnetegiko irakaslearekin eta bertan ikasten dauden zenbait ikaslerekin hitz egin du Kike Amonarrizek.

Laida Mugica "Euskaraz besta egin nahi dut" kanpainaren antolatzailea

Laida Mugica “Euskaraz besta egin nahi dut” kanpainaren antolatzailea

Udaleku eta barnetegietan ikasitakoa kalean praktikatzea beharrezkoa da, eta horretarako, udan herri guztietan ditugun festak aukera itzela dira. Laida Mugica Kontseiluko kidea da, eta “Euskaraz besta egin nahi dut” kanpainaren antolatzailearekin honi buruz hitz egin du Kikek. Jai batzordeek Ipar Euskal Herriko jaiak antolatzen dituztenean (egitarauak, kartelak, txapelketak, ekitaldiak…) euskara kontutan har dezaten du helburu kanpainak honek. Gainera, festan dagoen jendeak ere euskara erabiltzeko martxan jarritako ekimenak zeintzuk diren kontatu digu Laidak.

Elorrioko Esteñibar nekazaletxea

Elorrioko Esteñibar nekazaletxea

Udan Euskal Herriko txoko guztietan festa giroa izaten da nagusi, baina lasaitasuna bilatzen dutenak ere badira. Horretarako, nekazaletxe ugari ditugu gurean. Horietako askok euskara eta euskal mundua hurbiletik ezagutzeko aukera eskaintzen dio turistari. ‘Tribuaren Berbak’ saioa, adibidez, Mikel Irizarrek eta Fatima Aranzabalek Elorrion duten Esteñibar nekazaletxean izan da. Ostatuaz gain beraien denbora eskaintzeko diote bisitariari, euskaldunekin bizi eta bertoko turismoa ezagutu dezan.

33 ataletan zehar, euskararen inguruko hainbat gai jorratu ondoren, gero arte esateko garaia iritsi da. Datorren ikasturtean, euskarari buruzko istorio eta kontu gehiagorekin bueltatuko da Kike Amonarriz eta ‘Tribuaren Berbak’ saioa ETB1era.

“Surik bai?”, jairik jai euskaraz aritzeko hiztegia

Euskara bidelagun hartuta, jairik jai ibiliko gara gaur. Izan ere, eguzki izpien epeltasunean, udan ugaritu egiten da jendea ezagutzeko eta harreman berriak egiteko aukera. Duela gutxi euskal piropoak izan genituen hizpide;  Bilboko jaietan murgilduta gauden honetan, euskal jaietan ohikoak diren esaldien hiztegia osatzeari ekin diogu.

jaietan-euskaraz

Jairik jai euskaraz aritzeko hiztegia


JAI GIROAN GABILTZANEAN

Surik ba al duzu??? (Ligatzeko ohiko galdera)
Mutilik ba al duzu? (Jaietan ligatzen hasteko galdera tipikoa)
Zerbait hartzera joango gara? (lagunarteko esaldia)
Hau jendetza, goazen beste taberna batera! (gau hasieran maiz esaten duguna)
Mozkor ederra du horrek! (orduak aurrera egin ahala asko entzuten dena)
Non egongo ote dira komunak? (gauean zehar neskek askotan euren -buruei galdetzen diotena)
Goazen txosnetako kontzertuetara (euskal herriko herri guztietan entzuten den esaldia)
-Hau giro ona!! (edonon gaudela esaten duguna)
Kalimotxo katxi bat eta bi garagardo! (Jaietan egarrituta gaudenean tipikoak diren edariak)
Dantza egingo al dugu? (beste norbaitekin “ligatzen” saiatzen garenean)
Hori mutil katxarroa hori! (ordu txikitan, ondo ikusten ez dugunean, esan ohi duguna)
Dantzan ondoan duzuna bahietz gainera erori! (ondokoa balantzaka eta dantza batean dabilenean esaten duguna)

4171623371_3307fccf91 copy

JAIAREN OSTEAN

Zelako bixamona! / Earra resakia! / Hau da hau ajea / Hau bestondoa (gehiegi edaten dugunean)
A zer nolako parranda atzokoa (jaietan ondo pasatzen dugunean, alegia, beti)
Gaur beste parranda bat botako dugu (aje askorik ez dagoenean esaten dena)
Norekin amaitu zenuen atzo? (lagunen batek ligatzen duenean)
Ez dut sekula gehiago edango (beti esan baina sekula egiten ez duguna)

Hiztegia zabaltzen lagunduko al diguzu? Ziur gaude izango dituzuela bestelako esaldi edo esamoldeak. Gure zerrendan sartuko ditugu, beraz animatu bai euskararen blog honetan baita gure Facebookean ere zuen proposamenak uzten. MAITATU EUSKARA eta pozik bizi! 🙂