Author Archives: Ane Santesteban

Udalerri euskaldunen eguna Tolosan. Bizi gaitezen euskaraz!

Datorren ekainaren 14an eta lehenengoz, Udalerri Euskaldunen Eguna antolatu da Tolosan UEMAren eskutik. Jai honekin udalerri euskaldunek euskararen geroan jokatzen duten paper garrantzitsua lau haizetara zalbadu eta euskararen aldeko konpromisoa sustatu nahi da. Nagusiki euskaraz bizi gara udalerri euskaldunetako herritarrok, eta, horregatik,“Eltzetik eta altzotik euskaraz gara” izango da udalerri euskaldunen egunerako leloa. Bide batez, zure udalerria munduko herririk euskaldunena al da? Hemen duzue udalerri euskaldunen eguneko kartela eta egitaraua:

UDALERRI EUSKALDUNEN EGUNA 2014: EGITARAUA

Goizean zehar, Euskal Herriko produktuen azoka

Egunean osoan zehar, Haurrentzako Puzgarriak eta 3×3 saskibaloi txapelketa

11:30etan Kalejira; Tolosako Musika Banda, Erraldoiak, Udaberri Dantza Taldea, Udalerri Euskaldunetako ordezkariak eta herritarrekin.

12:30etan Ekitaldia plaza zaharrean; adierazpen instituzionala, flash mob…

13:00etan Tolosa Kantari, Udalerri Euskaldunetako Abesbatzek lagunduta

14:30etan Bazkari herrikoia Alondegian

18:00etan Irrien Lagunak, Ane eta piratak Alondegian Kontzertuak Ibarran (Gazte Festak): Emon, Laket, Kometa.

Hemen duzue udalerri euskaldunen egunerako Emon taldearen bideoklipa. Amets Arzallus bertsolariarenak dira hitzak. Musika eta.. dantzara!!

Eta ekainaren 14an denok TOLOSARA!!

Euskal esaera zaharrak, Whatsappen: baditugu erantzunak!

Leave a reply

Whatsappeko euskal esaera zaharrak izan genituen protagonista euskararen blog honetan duela aste pare bat. Asmakizun erraza zela uste bagenuen ere, askok zaila dela esan duzue, eta gu zuen esanetara gaudenez eta zuen eskaerak guretzat agindu direnez, whatsappeko emotikonoen bitartez irudikatutako euskal esaera zahar horien erantzunak ekarri ditugu gurera. 🙂

“Zozoak beleari ipurbeltz”

“Kaka aipatu eta usaie azaldu”

“Txapela buruan eta ibili munduan”

“Gustoko lekuan aldaparik ez”

“Urak dakarrena urak daroa”

“A ze parea karakola eta barea”

“Egon adi lo ta jangoek mehe”

“Eguzkia eta zubia, erromako zubia”

“Eroriz ikasten da ibiltzen”

“Jan da lo beti potolo”

“Etxean uso etxean otso”

Montrealen ere euskaraz bizi nahi dute!

Leave a reply

Gauza jakina da Euskarak eta Euskararen Nazioarteko Egunak geografiaren mugak erraz gainditzen dituela eta, horregatik esaten dugu euskara #mundiala dela. Hori horrela, Montrealeko euskara irakasle bati zer bururatuko eta Euskararen Eguna ospatzeko hiriko txoko eta bazter guztiak euskarazko kartelez betetzea! BEJONDEIZULA!! Etxean, baina kanpoan ere euskaldunok eta euskara maite dugunok geure hizkuntzaren alde egiten dugun lanaren beste adibide bat da hau, eta euskara kalera ateratzeko modu originala, gainera. Ikusi nola ospatu zuten Montrealen Euskararen Eguna!

Argazkiak gustatu al zaizkizue? Bada, hemen clik eginez gero, gisa honetako irudi gehiago ikusi ahal izango diztuzu. Benetan eskertzekoa eta zoriontzekoa irakasle honen lana! Eta badakigu beste askok ere ospatuko zutela munduko beste zenbait txokotan Euskararen Eguna. GORA GURE HIZKUNTZA, GORA EUSKARA!!! Besarkada handi bat guztioi eta bizi pozik!

Pagadi: “Tendentziak kolesterola bezala, gutxien espero duzunean agertzen dira”

Leave a reply

Mikel Pagadizabal du izena, Euskal Herri osoak Pagadi bezala ezagutzen du eta iragan astean gertatuko “misteriyua”z hizketan aritu gara umoregilearekin. Izan ere, Pagadik abiatutako #Mitozaharrak traolak sekulako arrakasta lortu zuen, Espainiako Estatuko “Trending Topic” zerrendako parte bihurtuz. Topikoak, denok entzun ditugun sineskeriak.. izan zituen ardatz etiketa honek, eta aspaldian euskarazko hashtag batek izan duen ohiartzunik handiena lortu zuen. Bada Mikel Pagadi Trending Topic sortzailea dela dionik ere. 🙂

Nola jakin zenuen #mitozaharrak traola Trending Topic izan zela? Eta zer sentitu zenuen?

Twiterren “trending-topic”ak kontrolatzen duen empresa batek egin zituen menzioengatik. Sentitu: harridura. Adar jotze bat zela uste nuen. Hala ere tredning topic izateak ez du errenta aitorpenerako desgrabatzen.

Nola sortu zen #mitozaharrak traola? Zer lortu nahi zenuen etiketa horrekin?

Tarteka jarri izan ditut traolak, twiterreko ezagun artean jolas moduan ibiltzeko afalostean. Denbora pasa bat besterik ez da izaten. Egun horretan jende askok parte hartu zuen eta eskutatik joan.

Gutxi dira tendentzia izatea lortzen duten euskal hashtag-ak. Nola ikusten duzu euskararen etorkizuna sare sozialetan?

Erabiltzaile ugari daude esparru guzietakoak. Albiste pozgarria da. Espero dut gero eta gehiago izatea euskararen presentzia sare sozialetan.

Oso aktiboa zara Twiterren eta ia 2000 jarraitzaile dituzu. Zein erabilera ematen diozu sare sozial honi?

Egunean gauza pare bat jartzen ditut normalean (zuzenean idazten banaute gehio)
Twitter zer zen ondo jakin gabe hasi nintzen erabiltzen eta erabileraren arabera ikasten joan naiz piska bat.

Segun eta zeini jarraitu, ondo datorkit interesatzen zaizkidan gaietaz informaturik egoteko herramienta ona da (zinea, telesailak, umore formatu desberdinak…) eta ondo datorkit ere bai, egiten ditugun proiektuak jende gehiagori heltzeko.

Ziur buruan badabilkizula eta… pentsatu al duzu tendentzia izatea lortuko duen zure hurrengo traola zein izango den?

Sekula ez dut pentsatu tendentzietan. Batzuetan arrakasta gutxi eta beste batzuetan handia lortzen dute. Tendentziak kolesterola bezala, gutxien espero duzunean agertzen bait dira.

Egun ETB-1eko Airean saioko kide da Pagadi, eta saioan bertan ere #mitozaharrak traola izan zuten hizpide.

“#mitozaharrak Kanal pluseko pelikula porno kodifikatua esne-pasadore batekin ondo ikusten da”, hauxe izan zen lehen txioa. Hemen dituzue ikusgai #mitozaharrak traola erabiliz egindako txio guztiak:

“#mitozaharrak”(r)i buruzko Txioak

13.000 euskaldun biltzeko erronka Facebooken, 2013ko Euskararen Egunerako!

Leave a reply

Milaka kanturen artean bat aukeratzekotan, Ruper Ordorikaren “Zaindu Maite Duzun Hori” kanta aukeratu dut gaurkoari ekiteko. Letra mamitsua benetan, izan ere, “inork ez zidan esan, euskaldun izatea zein nekeza den…”. Aurten ere, abenduaren 3a euskararen eguna ospatuko dugu euskaltzaleok, eta, 2012ko Euskararen Eguna mundiala izan bazen, aurtengoa are eta mundialagoa izango da. Zergatik? 🙂 Erronka berri bat jarri dugulako abian!! 2013ko Euskararen Nazioarteko Egunerako 13.000 euskaldun biltzea Euskaldunok Euskaraz Facebookeko orrialdean.

Iturria:euskaramaitedut.com

Euskararen Nazioarteko Egunaren historia luzea eta aberatsa da. 1995ean instituzionalizatu zuten Eusko Jaurlaritzak eta Euskaltzaindiak, eta, orduz geroztik, euskararen erabilera eta euskara bera sustatzeko asmoz, hainbat elkartek, erakunde publikok eta herritarrek milaka ekitaldi antolatzen dute egun horretan Euskal Herriko hainbat txokotan.

Euskara hizkuntza zaharra da, baina jakin du, ondo jakin ere, garai berrietara egokitzen. Iragan urtean, esaterako, Euskararen Nazioarteko Egunean #euskarazbizinahidugu traola TT izatea lortu genuen.

Eman euskaldun orori erronka honen berri, guztion artean lortuko dugulako 2013ko Euskararen Nazioarteko Egunerako 13.000 euskaldun biltzea. ZAINDU MAITE DUZUN HORI! .-) Gure historiaren hizkuntza delako, gure hizkuntza delako.

Euskararen jatorriari buruzko teoriak. Nondik gatoz?

Leave a reply

Zein da euskararen jatorria? Galdera hau maiz entzun badugu ere, erantzun zehatzik gabeko galdera da. Badakigu euskara, euskaldunon hizkuntza dela, bere sustraiak, ordea, ezezagunak dira, ez baitago hizkuntza hau barne hartzen duen talde semantikorik ezta ezaugarri komunik ere. Hori bai, historian zehar teoria ugari egon dira euskararen jatorriaren inguruan, eta gaur, horiei begirada bat emango diegu, elkar argitaletxearen argitalpen batean oinarrituta.

Euskaraz aurkituriko lehendabiziko hitzak. Foto: elkarargitaletxea.com

EUSKAL IBERIAR TEORIA

Teoria honen arabera, euskara da Iberiar Penintsulan mintzatzen ziren hizkuntzek utzi duten aztarna bakarra. Hipotesi honen arabera, euskara eta iberiarra hizkuntza bera ziren. Antzekotasunak ez dira handiak, baina hainbat hizkuntzalarik eta idazlek bat egin dute urteetan zehar teoria honekin.

Hemen adibide batzuk:

Iberiera     Euskara
Bios            Bihotza
Bizcar         Bizkar

HIZKUNTZA AFRIKARRAREN TEORIA

Afrikako hizkuntza batzuek euskararekin harremana? Schuchardt eta Mukarovskyren ustez, bai. Hala ere, eta berberearen eta euskararen artean antzekotasun lexikoak badaude ere, ez dira nahikoa bi hizkuntza horien arteko jatorria bera izan dela frogatzeko. Duela gutxi, Maliko Dogon hizkuntza euskararekin konparatu zuten.

Hemen adibide batzuk:

Berbenerea       Euskara
Akir                    Aker
Nekk                  Ni, nik
Adar                  Adar (Berberez belaun edo oin esan nahi du)

MEDITERRANEOKO HIZKUNTZA PRE-INDOEUROPARREN TEORIA

Teoria hau hizkuntza pre-indoeuroparrek erro berbera zutela dioen ideian oinarritzen da, eta euskara, berriz, Mediterraneo arroko hizkuntza batzuen artetik bizirik iraun duen azkena dela diote. Francesco Ribezzo hizkuntzalaria izan da teoria honen bultzatzailea, eta honen aburuz, hizkuntza indoeuroparrak baino lehen, hizkuntza nagusi bat zegoen. Hizkuntza horretatik beste hizkuntza batzuk sortu ziren, tartean, euskara. Gerora esan izan da, ordea, hurbiltasun geografikoak ahalbidetzen dituen antzekotasun xumeak direla.

KAUKASOKO HIZKUNTZEN TEORIA

Errusiarrak eta georgiarrak izan ziren, batez ere, teoria honen aldekoak. René Lafonek euskararen eta kaukasoren hizkuntzen artean 35 korrespondentzia topatu zituen. Geroago Mitxelenak egiaztatu zuen bazegoela antzekotasunik, adibidez, kasu ergatiboaren (nork) erabileran, aditzen pertsonaren pluraltasunean eta nekazaritzarekin eta abeltzaintzarekin loturiko zenbait hitzetan. Batez ere, georgierarekin du antzekotasun handiena.

Hemen adibide batzuk:

Georgiera       Euskara
Zari                   Zara
Gw                    Gu
Ezer                  Eder

Zuk, entzun al duzu beste teoriarik? 🙂 Horrela bada, euskaldunok gustora hartuko ditugu zure ekarpena. Jatorriak jatorri, euskaldunok euskaraz egiten jarraituko dugu, gaur bihar eta beti!! GORA GURE HIZKUNTZA!!!

Gaztelaniaz erabiltzen diren euskarazko hitzak: txirrista edo goitibehera

Leave a reply

Eguzkia bere kobazulotik ateratzearekin batera, umorea itzuli zaigu. Euskaldunok euskarakadak egiten ditugula gauza jakina da. Bada, ordea, oraindik aztertu ez dugun fenomeno bat, gaztelania erabiltzen dutenek ere euskarazko hitzak euren esaldietan sartzen baitituzte.

Euskarak badu beraz eragina beste hizkuntza batzuetan, gaztelania, kasu. Ez al duzue sekula entzun… “¿Bajamos por la txirrista? edo ¡Vaya gaupasa ha hecho mi hijo!“ bezalako esamoldeak? Norbaitek badaki nola esaten den “gaupasa” hitza gaztelaniaz? 🙂

Gaztelaniaz erabiltzen diren euskarazko hitzen zerrenda

SIRIMIRI Adibidea: “Hace sirimiri, mejor que cojas un paraguas o un chubasquero”.

GOXO Adibidea: “Ponte ese jersey que es muy goxo “.

GAUPASA Adibidea: “Claro, después de la gaupasa que te has pegado, ahora sin ganas de comer. Ya espabilarás”.

MUGA Adibidea: “Hemos pasado por la muga a eso de las 20:45”.

ZURITO Adibidea: “¿Me sacas un zurito y unas aceitunas, por favor?”.

TXIRRISTA Adibidea: “Ama, vamos al parque que Aitor quiere bajar por la txirrista”.

LARRI Adibidea: “Estoy larri, creo que lo mejor va a ser irme a casa”.

GOTIBEHERA Adibidea: “En fiestas de Bilbao ya no hay bajada de gotibeheras”.

HAMAIKETAKO Adibidea: “Ya hemos andado bastante. Vamos a comer el hamaiketako y luego seguimos con el paseo”.

SAGARDOTEGI Adibidea: “Esta noche nos vamos de sagardotegi”.

XELEBRE Adibidea: “Si, ya sabes de quién hablo, ese que vimos en Donostia que era un poco xelebre”.

ATERPE Adibidea: “Ha empezado a llover, mejor que esperemos en este aterpe”.

JAIA Adibidea: “Esta noche vamos a hacer jaia”.

TXIKI Adibidea: “No puede comer eso, todavía es muy txiki”.

AFARIMERIENDA Adibidea: “Si queréis quedamos mañana para hacer una afarimerienda”.

Ziur gehiago ere badirela, beraz, betiko legez, zuen ekarpenak ongietorriak izango dira zerrenda hau osatzeko. Bitartean, pozik bizi, gozatu eguraldiaz eta bizi euskaraz!!! 🙂

Euskaraz nola ahoskatzen den jakin nahi?

Leave a reply

Duela gutxi jakin dugu Forvo atari euskalduna munduko 50 onenen artean dagoela. Askorentzat, ordea ezezaguna da web orrialde hau, eta euskararen blog honetan euskararekin zerikusia duen oro biltzea gustuko dugunez, gaurkoan Forvo atariaren nondik norakoak azaltzen saiatuko gara, izan ere, Forvo ahoskatze gida oso tresna erabilgarria izan daiteke hizkuntzen irakaskuntzan!

ZER DA FORVO ATARIA?

Forvo ahoskatzen gida bat da, Donostian sortua baina mundu guztian ezagun egin dena. Forvo webgunea hezitzailea da, eta oso erabilgarria. Munduko hiztegirik edo hizkuntzen gidarik handiena dela diote adituek, eta garrantzitsuena, doakoa da!

Ia 300 hizkuntza biltzen ditu, tartean euskara. Euskarazko 6.000 hitz baino gehiago biltzen ditu, eta hitz bat nola ahoskatzen den erakusken digu. Zein hitz ez dakizu nola ahoskatzen den? 🙂 Forvok emango dizu erantzuna.

Bestalde, hitz berri bat nola ahoskatu behar den galdetzeko aukera ere ematen du, izan ere, ataria honek sortze prozesuan jarraitzen du. Horretarako, nahikoa da Forvon izena eman eta ordenagailuari loturiko mikrofono batekin hitzak grabatzea. Webguneak berak egiten du grabaketa eta segundu batzuk besterik ez dira behar.

NOLA ERABILTZEN DA FORVO ATARIA?

Oso erraza da. Hizkuntza aukeratu ondoren, gure kasuan euskara, bilatzailean nahi duzun hitza idatzi, eta zuzenean bilatuko dizu. Hitza topatzean, alboan entzuteko aukera emango dizu, eta hala, hitza nola ahoskatzen den ikasiko duzu. Hemen duzue, esaterako, “ikazkin” hitzaren emaitza.

Orain froga egitea besterik ez zaizu gelditzen. Besterik ez, pozik bizi eta hurrengora arte!!!! GORA EUSKARA!!! 🙂